Zoals de waard is vertrouwt hij zijn regering

Dat is wat ik opmaak uit alle perikelen tussen de 2e kamer en de regering. Tussen coalitie en oppositie. En jegens de verschillende ambtenaren. En de media. En de bevolking. We vertrouwen elkaar niet. Terecht?

Die hele ellendige toeslagenaffaire is sowieso begonnen met voorschotten op basis van vertrouwen. Wat al snel niet helemaal terecht bleek te zijn. En van daar af verder. Een ellendig spiralende reis naar de bodem.

Bij echt alle partijen zijn fouten gemaakt. In de wetgeving, bij de regering, in de 2e kamer, bij de uitvoering, de ontvangers, de controlerende macht en wie al niet meer. Om vervolgens bij de herstelwerkzaamheden nog meer fouten en veel onhandig optreden met wantrouwen te zien gebeuren. Niemand gelooft meer in wiens goede bedoelingen dan ook. Dát is echt ernstig. Nog los van alle zeer ernstige gevolgen voor álle betrokkenen.

‘Ga terug naar af. U ontvangt geen 200 gulden’.

Maar zelfs dat gebeurt aan geen kant. We gaan niet terug naar af. Of start zo u wilt. We modderen door en proberen schuldigen te vinden. Dom dom dom dom dom. Er zijn helemaal geen schuldigen! Het spel, of het systeem, is schuldig.

Wat te doen? Iedereen even stoom af laten blazen? Een partijtje paaltjesvoetbal? Samen een biertje drinken?

Waarom zou ik jou daarna wel vertrouwen?

Ben jij net als ik? Iemand met een zeker eigenbelang? Een weinig ijdelheid? Een zekere angst? Met veel verschillende belangen? Ik denk het wel. En zolang dat allemaal groot genoeg is kún je helemaal niet naar anderen luisteren. Dan blijken leden van de 2e kamer en de regering en de uitvoerende instanties verdraaid veel op onszelf te lijken. En hebben we de overheid die we verdienen.

WE zullen moeten veranderen. Vertrouwelijke gesprekken (o wat eng) zonder pottenkijkers (zoals media) zodat we eerlijk kunnen zijn. Beslist geen transparantie (die stelt niets voor als je er zelf niet bij was en de sfeer niet kon proeven). Durf opnieuw te beginnen!

Mijn ervaring vertelt mij dat opnieuw beginnen soms verdraaid moeilijk is. Sommigen zullen afhaken en een andere weg kiezen. Diegenen die blijven en door gaan doen dat met de nodige beschadigingen. Beschadigingen die niet zullen helen maar wel kunnen slijten. Behalve als er wijsneuzen zijn die dit alles steeds weer oprakelen.

Ik zou zeggen: Doorgaan met diegenen die uitspreken het samen (!) aan te durven. Mét de afspraak dat niemand meer oude koeien uit de sloot haalt. Op straffe van het 10 jaar lang non stop moeten luisteren naar al die 2e Kamerleden en andere mensen die uitsluitend dingen zeggen als ‘maar ik vind toch’, ‘dat stomme neoliberalisme’, ‘ik vertrouw uw bedoelingen niet’ en wat al niet meer.

We kunnen het verleden niet veranderen. En het systeem nauwelijks. Helaas. Maar in de toekomst kunnen we wel proberen het anders en beter te doen. Zónder het verleden steeds weer op te rakelen. Al was het maar omdat we nieuwe en heel grote uitdagingen stevig aan moeten pakken. Mét de grootsheid om te luisteren naar relevante informatie en adviezen van de juiste instanties en er naar te handelen.

Ooit zei een medewerkster tegen mij ‘Nu ga je me zeker ontslaan’, nadat ze inderdaad een forse fout had gemaakt. Waarop ik antwoordde dat ik dan verantwoordelijk zou zijn voor een duur geleerde les die ze daarmee niet bij ons in praktijk zou kunnen brengen. We hebben een paar moeilijke weken gehad maar daarna hadden we een gelukkige en goed presterende medewerkster.

Mensen maken fouten. Sommige mensen maken weinig fouten en er zijn mensen die helemaal geen fouten maken. Die laatste groep presteert in het algemeen ook helemaal niets.


Rob Franse, 29 april 2021

Ik heb nog zo gezegd, geen bommetje!

Ik gebruikte vorige week net iets andere woorden, namelijk BLIJF KALM! Ik ben ook geen acteur zoals Peer Mascini. Ik heb ook geen koe bij de hand die een zwembad inspringt. Laat staan dat ik een cameraman tot m’n beschikking heb. Of een televisiekanaal. Ik weet niet meer of zijn reclame effect had. Iets met zuivel? Mijn oproep heeft in ieder geval, zo te zien, weinig tot geen effect gehad.

Een aantal ‘gevierde zakenmensen’ bleef niet kalm en lanceerde een Super league. Voetbalsupporters bleven ook niet kalm en gingen met honderden tegelijk boven op elkaar staan (Leeuwarden) of protesteerde tegen de Super League (of was dat alleen zo in Engeland?). In de buurt van Lunteren bleef men ook niet kalm; men gebruikte een shovel om een journalist met auto en al de sloot in te kieperen.

Onze regering blijkt zo bang te zijn voor een gebrek aan kalmte dat men besloot om ‘dan maar de regels te versoepelen’, omdat mensen (welke?) anders het recht (??) in eigen hand zouden nemen. Iets in de sfeer van ‘natuurlijk zoeken wij de grenzen op’. Bijzonder hoor. Van beide kanten. Maar ja, wanneer een ministerraad al jarenlang ervaring heeft met het bewust niet informeren van de Kamer (of van zekere Kamerleden) dan ben je in ieder geval getraind in het ‘omzeilen’ van problemen. Benieuwd hoe een IC verpleegkundige zou reageren op een Rutte op de IC (wat ik hem natuurlijk niet toewens).

Zouden Zalm, Wijn en Vogelzang misschien net als het kabinet gedacht hebben dat het bewaren van kalmte net zo iets is als ‘niet informeren’? Twee van de drie zaten toch ooit in de ministerraad? Zou de directie van KPN zoiets gedacht hebben toen ze Huawei de opdracht verstrekten voor het hart van hun netwerk? Of VWS en de gemeenten toen ze geld bezuinigden op GGD’s? Misschien de bestuurders van Centrale Banken toen ze de rente voor langere tijd onder de nul brachten….. met als effect onbetaalbare huizen en geëxplodeerde aandelenkoersen?

Geen van de bovengenoemde partijen is dus kalm gebleven. In het ene geval zijn het bommetjes en in het andere geval bommetjes met vertraging. Maar het blijven bommetjes!

Wat we zoeken en nodig hebben? Liefde en aandacht mét kracht. Precies hetzelfde wat je nodig hebt bij opvoeding. Het woord ‘kracht’, wat ook betekent nee kunnen zeggen of je inhouden, lijkt echter geheel verdwenen. En voor diegenen die denken dat macht hetzelfde is als kracht kan ik alleen maar zeggen dat je dommer dan dom bent.

Ben je nog kalm? Ja, jij misschien wel. Ik hoop het. Het zou kunnen betekenen dat je krachtig en weloverwogen bent. Iets waarvan ik altijd hoop dat het kwaliteiten zijn die zich vooral bij mensen met veel verantwoordelijkheid openbaren.

Hoe ik me nu voel? Als iemand die via woorden z’n ei kwijt kan. Als een liberaal dominee met geloof in de goede kanten van de Verlichting. Iemand die vanuit zijn luxe positie de betweter uithangt. En vooral als iemand die soms nauwelijks kan geloven hoe beperkt wij allen zijn.

Bewijs alsjeblieft mijn ongelijk! Vanuit weloverwogen kalmte.

Rob Franse, 21 april 2021