We need you!

Overal in de VS hingen tijdens de tweede wereldoorlog posters met daarop afgebeeld Uncle Sam die indringend duidelijk maakte dat hij jou nodig heeft. Jou! “We need you!”. Nu, 75 jaar later, lijkt het er wel eens op dat je alleen nog nodig bent als consument. Ik geef onmiddellijk toe dat het natuurlijk veel prettiger is om opgeroepen te worden om het nieuwste van het nieuwste te kopen of een feest of festival te bezoeken, dan opgeroepen worden om je land te verdedigen. Maar toch………

“Ik heb jóu nodig” klinkt in de meeste gevallen uiterst prettig. Het vlijt je ego. Je kan iets of je hebt iets waarvan een ander graag gebruik wil maken. Kennelijk heb je kwaliteiten. Je telt mee! Hoera!! Maar hoe vaak hoor je dat? En wie vraagt jou dat? Om welke reden en om wát te doen?

Al eerder schreef ik over 55-plussers waarvan velen dat veel te weinig horen. En al helemaal niet als het gaat om een baan. Afgelopen week las ik een verhaal van de journaliste Shereen El-Feki waarin ze vertelde dat de Arabische man in een echte diepe crisis zit. De voornaamste reden is dat hij vaak niet meer in staat is om zijn rol als kostwinner te vervullen. Ik bedenk me dat veel stemmers voor de Brexit en voor Trump mensen zijn die ook al niet meer nodig zijn. En dat er in landen als Italië een enorme werkeloosheid is onder jongeren. En en en ……

Is economie niet een ménswetenschap? Iets over het verdelen van schaarste? Meer dan dat het een oefening is in het sluitend maken van je begroting? Wat willen we eigenlijk met z’n allen? Willen we dat er een beperkte groep superrijken is? Willen we dat er een groep mensen is die zich helemaal het apezuur werkt? Met alle gevolgen van dien? En dat er aan de andere kant enorme groepen mensen zijn, vaak met voldoende kwalificaties, die langs de kant staan? Een groep die uitkeringen krijgt en wie weet straks een basisloon om “ook mee te mogen doen”? Maar waar doe je dan aan mee?

Hebben we eigenlijk wel een Brexit probleem? Een Trump probleem? Een vluchtelingen probleem? Een allochtonen probleem? Of is het misschien zo dat we geld, spullen en mensen zat hebben maar het op de een of andere manier niet goed weten te verdelen? Richten we ons met de verkeerde berekeningen op de verkeerde problemen?

Niet (meer) nodig zijn is misschien wel het echte probleem van onze tijd. Het vergroot afhankelijkheid. Het zet machtsverhoudingen op scherp.

Nee, ik ben niet plotseling een aanhanger geworden van Karl Marx. Maar ik kan me in tegenstelling tot 30 jaar geleden wel voorstellen hoe zijn ideeën tot stand kwamen. Ik kan me, al schrijvende, ook steeds beter voorstellen dat grote groepen mensen achter iemand aanlopen die zegt de oplossing te hebben.

Wat ik er mee ga doen? Ik ga nieuwe inspiratie opdoen. Een frisse wind door m’n kop laten waaien. Even een week of zo niet schrijven. En dan? Dat zien we dan wel weer………………

Rob Franse, 1 juni 2017