Eindelijk, BILDUNG!!

Voor me ligt de NRC van vandaag, 31 augustus 2015. En ik ben er blij van geworden! Hoe vaak komt het voor dat je blij wordt van de krant? Of van berichten uit de krant? Maar vandaag lees ik iets waar ik al sinds het voorjaar van 2010 op heb gewacht: “Wel 5 openingstoespraken van het academisch jaar gingen over ontplooiing van de student: Bildung“.

Bildung werd door de filosoof Kant omschreven als “opvoeding tot persoonlijkheid in praktische en morele zin” en door de geestelijk vader van de moderne universiteiten, von Humboldt, als “vorming van gezindheid of karakter die bij niemand mag ontbreken” om te vervolgen “door bildung wordt een mens verlicht en verwerft hij zich vrijheid om van het ene tot het andere over te gaan”.

En precies die bildung hebben we de laatste 5 jaar bijna overal heel erg gemist, wat heeft geleid tot wat sommigen “kil rendementsdenken” noemen.

Prachtig dat de universiteiten hier nu de aandacht op vestigen. Daar hoort het ook te beginnen. Laten we hopen dat ze een voorbeeld zullen zijn voor alles en iedereen, te beginnen met de politiek en alle leidinggevenden.

En omdat toeval niet bestaat: De volgende 2 pagina’s in de NRC zijn geheel besteed aan Oliver Sacks. Hierbij zijn tekst van 19 februari 2015, toen hij wist dat hij stervende was:

Ik kan niet doen alsof ik geen angst heb. Maar mijn belangrijkste gevoel is dankbaarheid. Ik heb bemind, ik ben bemind. Ik heb veel gekregen, ik heb ook iets teruggegeven. Ik heb gelezen en gereisd, nagedacht en geschreven. Ik heb omgang gehad met de wereld, de bijzondere omgang tussen schrijvers en lezers. Boven alles ben ik een bewust wezen geweest, een denkend dier op deze prachtige planeet en alleen dat al is een enorm privilege en avontuur geweest”.

Met dank aan de NRC en hun redacteur Maarten Huygen, met dank aan de universiteiten en met dank aan Oliver Sacks.

 

Rob Franse, 31 augustus 2015

 

O en lees het boek “Adel van de geest” van Rob Riemen

Ik wil namen!

Afgelopen woensdag hadden we met z’n vieren een prachtig gesprek. We begonnen moeizaam, vooral doordat we steeds op voorbeelden kwamen waarin het allemaal niet wilde lukken. En plotseling, zo tegen tienen ’s avonds, toen het onweer inmiddels was losgebarsten, kwamen we uit op voorbeelden, recente gebeurtenissen, waar in het wel lukte!

Even terug. Het was ons opgevallen dat echte veranderingen vaak pas lukken wanneer we een schok te verwerken krijgen waardoor we niet anders kúnnen dan veranderen. Daar werden we niet blij van, ook al omdat we steeds beter begonnen te begrijpen waarom dit zo werkt. Vervolgens hadden we het over “de elite” die momenteel al te vaak niet thuis geeft wanneer het op werkelijk disruptief denken (en doen) aankomt. Weer een stap verder, denkend in oplossingen, dachten we aan het “geven van tijd” aan echte talenten.

…..en plotseling ging het over kiloknallers. In feite zonder directe grote voorafgaande ramp heeft een beperkt aantal mensen het begrip “kiloknallers” geïntroduceerd en wel zodanig dat het effect heeft ook. Vergelijkbaar met plofkippen.

…..en over het succes van Marian Minnesma en haar Urgenda.

…..en over de 21-jarige Boyan Slat met zijn Ocean Cleanup (je weet wel, de plastic soep in de oceanen)

Ja, je leest het goed, het gaat hier niet over gelouterde bestuurders of politici. Het gaat over getalenteerde mensen die ogenschijnlijk weinig last hebben van de hedendaagse hedonistische, vaak narcistische en al te vaak uitsluitend in kaal rendement denkende elite.

Elite? Wie is (of zijn) nu eigenlijk de elite in Nederland? Zijn dat mensen als een altijd alles weglachende Rutte? Een bijzonder denkende en communicerende FNV leiding? bankbestuurders? Al die mensen die ons gehele bestel “in stand” houden? Of zijn dat mensen als Marian Minnesma of Boyan Slat?

En nu wil ik eerst, voordat ik verder schrijf, meer namen. Ik wil van jou weten welke Nederlanders (en waarom) werkelijk tot de huidige of toekomstige elite behoren. En dan ben ik dus vooral op zoek naar …….Nee, dat ga ik niet zeggen. Dat laat ik aan jou. En daarna schrijf ik dit artikel af.

Asjeblieft, ik ben je dankbaar voor je reactie

Rob Franse, 29 augustus 2015