Ik? Ja. Zeker. Maar vooral wij allemaal! Allemaal zijn we om vele redenen gelukkiger dan een jaar terug. Het merendeel van ons is ook beter mens geworden. Laat dat nou precies de grote drijfveren van de mensheid door de eeuwen heen zijn: Zowel in het nú gelukkig zijn als, stukje bij beetje en generatie op generatie, steeds béter mens worden.
Het is echt waar. Ik ben daar blij om en het geeft vertrouwen. En het zit zo:
De laatste tijd hadden we geen griep. Bijna geen verkoudheden. Een prachtige winterweek (waar alle thuiswerkers van konden genieten). Geen bezoekjes waar we geen zin in hadden. De tijd om naar TV en/of video te kijken. Geen verplaatsingen bij nacht en ontij. Eindelijk tijd om boeken te lezen, zowel leuke als spannende als wat meer verdiepende. Het huis is opgeruimd. Misschien zelfs opgeknapt. De oude rommel is weggedaan (kringsloopwinkels lopen inmiddels over). De tuin is lente klaar. Er is verbouwd. Je hoefde geen enkele drukke winkel in je hoefde niet eindeloos te wachten bij de kassa. Alles werd thuisbezorgd. Haren knippen blijkt niet zo moeilijk als gedacht. Er is geld (uit) gespaard. Nieuwe gerechten zijn bedacht en uitgeprobeerd. We hebben inmiddels alles in huis (wijn!) voor wanneer we weer mensen mogen ontvangen. We hebben geleerd wie onze vrienden zijn en wie niet. We hebben bijgeslapen. We hebben ons eindelijk weer eens verveeld en wanneer je dat goed doet dan levert dat veel nieuwe ideeën op. We krijgen geen tweets of nieuwsberichten over die tweets van ene Trump. De Brexit ellende lijkt mee te vallen. Het is gelukt om verkiezingen te houden ondanks corona. Geen fileleed. Rustige avonden. We hebben inmiddels vaccins; niet één soort maar vele verschillende. Daarmee zijn we in zekere zin ook voorbereid op een volgende pandemie. We bleken in zekere zin voorbereid op een pandemie want we hebben inmiddels Netflix (sinds 5 jaar), Spotify, thuisbezorgen (sinds 7 jaar), beeldbellen (sinds 10 jaar), social media (sinds 15 jaar), internet (sinds 20 jaar), TV (sinds 60 jaar), goede koelkasten (sinds 50 jaar), telefoon (al weer iets langer), goed verwarmde huizen en elektrische fietsen (sinds 5 jaar?). Een overheid met geld om de ergste nood te lenigen. Minder externe prikkels bovendien (sommigen van ons zijn daar echt blij mee).
En dat is nog lang niet alles waarvan je de afgelopen maanden gelukkig kon worden.
Maar nu die tweede drijfveer. De achterliggende ‘reden’ voor ieder geloof en voor elke filosofie t/m de Verlichting en Bildung aan toe. Die zijn er allemaal altijd op gericht (geweest) om onze dierlijke natuur te overwinnen. Want wanneer we die dierlijke natuur niet overwinnen dan dreigt het recht van de sterkste, constante gevechten om eten en drinken, enge soorten groepsvorming (gewapend en wel), wij tegen zij en geen enkele vorm van vooruitgang of perspectief.
Juist in de periode voorafgaande aan de afgelopen paar maanden hebben we gezien wat het betekent wanneer we echt in een ‘wij/zij’ manier van denken terechtkomen. Denk even terug aan de bestorming van het Capitool! De ruzies over wie wel al dan niet vaccins geleverd krijgt. De dreigingen rond de Brexit.
Dat lijkt nu allemaal achter de rug. We kunnen weer vooruitkijken. Wijzer geworden door de lelijke risico’s van mensen die in ‘wij/zij’ denken. Niet zoekend naar oplossingen maar naar de ander zo lelijk mogelijk wegzetten. Een vijand creëren.
Als het goed is dan hebben we de laatste maanden gereflecteerd op deze risico’s. Gezien het feit dat Biden en Harris gekozen zijn (beiden gematigd) en het feit dat Nederland overwegend voor ‘het redelijke midden’ gekozen heeft zou je denken dat we iets geleerd hebben. En er naar handelen.
Ik voeg er graag aan toe dat we in de afgelopen tientallen eeuwen, met vallen en opstaan, steeds een stapje verder gekomen zijn. We zijn steeds minder het kuddedier dat zich laat sturen (ja, dat heeft ook nadelen). We zijn steeds minder een groep die zich moet verdedigen tegen een andere groep. En als we al deel zijn van een groep dan zijn we toch vooral een individu wat zich ontwikkeld heeft, van het kuddedier naar een dier in een groep. Bijna een mens!
Soms moet je over een bepaalde tijdsperiode heen kijken. Zeker nu is dat essentieel. We hebben natuurlijk zorgen om de dag van morgen, maar als je het vergelijkt met de zorgen die mensen op dat gebied tot in de jaren ’60 hadden dan zijn we nu zoveel beter af! Wat hebben wij nu helemaal voor zorgen wanneer je het vergelijkt met de jaren ’50, de Tweede Wereldoorlog, de jaren ’30 crisis, de Eerste Wereldoorlog, de arme eeuw die daaraan vooraf ging, de ellende in andere landen op deze wereld ……
Hebben wij het (naast al het positieve wat ik schetste voor de korte en lange termijn) over een paar maanden beperkte ontmoetingen en wat minder amusement als het ergste wat ons in ons leven overkomt?
Tel je zegeningen. Zie wat je wijzer geworden bent door het laatste jaar te reflecteren. Zie wat er allemaal aan positieve ontwikkelingen op ons afkomt. Aan kansen!
En natuurlijk schort het aan een eerlijke verdeling. Zo is het altijd geweest. Maar toch, als je naar de laatste 50 jaar kijkt, dan zie je op alle gebieden alleen maar verbetering op dat gebied. Met ups en downs. Dat is geen reden om met verbeteringen te stoppen, maar meer een aanmoediging om door te gaan.
Totdat er al te veel ‘gezeurd’ wordt over op zich reële problemen, bij en door meerdere groepen mensen. Over alles wat er niet leuk of goed is naast die enorme hoeveelheid die wel goed gaat en goed is. Voorkom ‘overvragen’. Voorkom ‘zeuren’. Richt je met positieve blik, ook in je uitingen (!), op de uitdagingen en kansen. Het laatste jaar heeft laten zien dat het kan en dat het werkt!
Of ik niet weet dat er ook echte ellende is? Natuurlijk wel! Of ik niet weet dat sommige mensen erg weinig perspectief hebben? Dat ook! Maar het valt me op dat het juist die mensen zijn die níet miepen……
Ik kan dus niet anders dan concluderen dat het nu goed gaat, zowel op de korte als op de langere termijn, en dat de perspectieven goed zijn. Rest ons de perspectieven goed invulling te geven en ook diegenen mee te nemen die er wat minder vertrouwen in hebben. Samenbindend zonder opnieuw kuddedier te worden. Met ontwikkelde mensen die verschillende toonaarden kennen en herkennen.
Hoe je dat doet? Door de bril op te zetten die je zo naar de wereld doet kijken als ik er nu naar kijk. Waarbij je die bril best af en toe af mag, misschien wel moet, zetten omdat er tussentijds ook dingen gebeuren die strontvervelend zijn. Even uithuilen en dan weer door!
En voordat ‘door’ heb ik altijd alles in huis. Van een prettige plek en een luisterend oor tot de juiste wijnen voor ieder bezoek. Een bezoek van wie dan ook mits het bezoek bereid is tot ‘samenspraak’. Zo kom ik op het eind van mij predikende boodschap. Met een goed glas en dito sigaar. Mits je die op een verantwoorde maar vooral aangename manier savoureert is het dé meest geweldige manier om tot een ongedwongen en sfeervolle goede samenspraak te komen. Dé manier om onze dierlijke natuur te overwinnen. Met alle bevrediging van dien.
Rob Franse, 25 maart 2021