Prikkels voor de grijze massa

Ooit, zeker 20 jaar geleden, kwam een collega manager terug van een ‘leiderschapscursus’. Hij had geleerd dat hij de schouderapen (verantwoordelijkheden en taken waar jij jezelf mee hebt laten opzadelen) van z’n schouders moest halen en meer een leider moest zijn. Meer aan z’n eigen ontwikkeling toe moest komen.

Het is een verhaal wat ik ook nu weer wat vaker hoor.

Ik denk dat het een ernstige misvatting is.

Een manager is vooral een chef. En wat doet een chef? Die zorgt dat anderen zo optimaal mogelijk functioneren. Een echte chef kost het geen moeite om zo af en toe wat schouderapen op de sterke schouders te dragen. Hij of zij begrijpt het nut en ziet bijna direct de resultaten in zijn of haar groep terug.

Waarom maken we -vooral leiderschapsdocenten- de eigen ontwikkeling tot leider zo belangrijk? Waarom is het samen dagelijks goed functioneren niet veel belangrijker? Wie zit er te wachten op een ‘aangestelde’ leider? Hoeveel leiders hebben we nodig?

Het viel me weer eens op na een aantal sportwedstrijden. Hoeveel prima donna’s willen de bal in de voeten of de handen om een briljante (??) actie te kunnen maken. Versus: Hoeveel mensen lopen het gat in of het gat dicht én gaan voor de rebound of de verloren bal?

Het doet me ook denken aan al die mensen die zich erkend en gewaardeerd willen voelen ‘op basis van hun leiderschap, inzichten etc.’. Hou eens op! Dat heeft bijna niemand! Bovendien zit daar bijna niemand op te wachten.

Waar we met z’n allen wel op wachten? Op mensen die zaken voor jou, voor mij, voor anderen, voor klanten en ook voor zichzelf gewoon (…) voor elkaar krijgen. Het weten te ‘cheffen’.

Kortom: ‘We’, geënthousiasmeerd door het idee ‘leiderschap’, richten ons al te vaak op de verkeerde zaken. Op zogenaamde ‘hogere doelen’. Hetgeen al te vaak leidt tot precies helemaal niets anders dan immense teleurstelling. Levenslang.

Dom, dom dom en triest.

Of mijn schouders sterk genoeg zijn? Ja. Vooral omdat ik begrijp hoe belangrijk sterke en begripvolle schouders zijn. Ik heb ze getraind. Of ik het goed doe? Niet altijd. Maar de pogingen worden gewaardeerd. Iets wat mij dan weer tevreden stemt.

Ik wens een ieder veel sterkte met zijn of haar ‘leiderschap’ ………

Rob Franse, 26 september 2024

Waar ik het over heb? Over de liberale democratie en over zelfredzaamheid.

Het zal hoe dan ook eenvoudiger moeten. Niet alleen voor iedereen die te jong, te oud of te ziek is. Niet alleen voor de 2,5 miljoen laaggeletterden. Niet alleen voor iedereen die te druk is. Niet alleen voor iedereen die geen geloof meer heeft in de overheid (kabinet, tweede kamer, eerste kamer, provincies, gemeentes). Niet alleen voor alle ambtenaren die er niet meer uitkomen. Niet alleen voor alle apothekers die geen medicijnen meer kunnen leveren. Niet alleen voor alle leerkrachten die nauwelijks meer aan goed lesgeven toekomen.

Maar ook voor mij!

De liberale democratie heeft het merendeel van ons heel veel gebracht maar kraakt nu in haar voegen. Velen merken bovendien niets meer van de voordelen. Een deel leeft zelfs in onvrede en angst. Kun je dan nog wel zelfredzaam zijn?

Hoe dit alles op te lossen?

Door de combinatie van enerzijds het vernieuwen en versterken van ons verdienmodel en anderzijds het wegnemen van onvrede en angst door mensen te laten ervaren dat ze een rechtvaardig en redelijk comfortabel leven kunnen leiden zonder al die moeilijke complexiteit.

De praktische optimisten zijn dus aan zet!

Laat hen plaats nemen in een tweede kamer. En in een kabinet. Beginnend bij de overheid dus. Het zal vast wel betekenen dat er minder ‘maatwerk’ komt. Dat er minder keus komt. Dat sommigen er op achteruit gaan. Anderzijds zullen welzijn en welvaart er voor velen enorm op vooruit gaan. Veel minder ergernis. Veel meer duidelijkheid. Veel makkelijker er bij kunnen horen c.q. mee durven doen. Heerlijk!

KIS heet dat, wat staat voor Keep It Simple. Wie weet worden velen van ons daardoor plotseling wél zelfredzaam. Doordat je niet meer hoeft te kiezen tussen ziektekostenverzekeraars, doordat ontbijt en lunch op school verzorgd worden, doordat niet meer alles om de haverklap verandert. De meeste mensen kunnen immers prima iets aanleren maar nauwelijks iets afleren, laat staan ‘een beetje veranderen’. Maar ook door de mogelijkheden in te perken om alles altijd maar weer ter discussie te stellen c.q. bezwaar te maken.

KIS dus. En waar KIS niet kan of niet lukt, iemand die zegt ‘dat regel ik voor u’ in plaats van ‘ik zal u uitleggen hoe u dat zelf moet doen’. Die ‘iemanden’ haal je uit de grote groep mensen die bij KIS en ‘regel ik voor u’ overblijven doordat er veel minder fouten hersteld hoeven te worden, veel minder ‘geïnstrueerd’ hoeft te worden, veel minder klachten afgehandeld hoeven te worden etc. etc.

KIS en ‘Regel ik voor u’.

‘Zorgen voor’ in plaats van ‘controleren op’. Wat zou dat een rust en tevredenheid opleveren. En wat zou je dan ongelooflijk veel controleurs en managers overhouden. Allemaal mensen die hun tijd veel nuttiger kunnen besteden.

Rob Franse, 13 september 2024