Schaf de democratie af!

Er is een veel betere vorm. En misschien nog wel veel belangrijker: Aristoteles, Plato, het oude Carthago en de Romeinen wisten dit al. Ze waarschuwden zelfs tegen democratie. Democratie zou in hun ogen leiden tot het najagen van korte termijn belangen van de massa en van verrijking van een beperkt aantal volksmenners en demagogen.

Toen al! En ze hadden nog geen eens kranten, radio of TV. Laat staan dat ze beschikten over zaken als Facebook op hun mobieltjes. Toch is het of ze -Aristoteles c.s.- in de toekomst konden kijken en daar zagen waar referenda en slimme demagogie toe konden leiden. We zien de laatste jaren in toenemende mate leiders opstaan die de democratie gebruiken om een soort van dictatuur te vestigen, waarbij de stemmende massa uiteindelijk slechts gebruikt wordt als stemvee en waarbij tegenstanders –in het beste geval- uitgesloten worden.

Hun oplossing? De polis! Dat is een bestuursvorm waarbij goed geïnformeerde burgers op basis van gelijkheid en dialoog verstandige beslissingen nemen in het belang van alles en iedereen. Dus geen partijen, geen beslissingsrecht voor iedereen en geen beslissingsrecht op basis van afkomst. Op basis van vooraf afgesproken regels worden op deze manier de belangen van de niet beslissingsgerechtigden veilig gesteld.

Ik geef je op een briefje dat de ontevredenen die de laatste jaren op zogenaamd sterke mannen (altijd mannen) stemden dan veel beter af zijn.

Waarom we dan niet overgaan tot een polis systeem? Omdat een deel van de huidige politici hun macht niet kwijt wil en omdat velen van ons het korte termijn eigen belang (inclusief mogen stemmen op idioten) al te belangrijk vinden.

Maar toch, ik kan me zomaar voorstellen dat een goede polis (waarbij we het nog even moeten hebben over de grootte van de te besturen groep mensen) zomaar oplossingen kan vinden voor het immigratieprobleem, het groeiende ongelijkheidsprobleem en het milieuprobleem.

Dé grote vraag voor mij, ziende wat er met de democratie gebeurt, is hóe we die draai zouden kunnen maken. Dát we moeten draaien is voor mij geen vraag meer.

Rob Franse, 26 juni 2018

Vier mannen op een oude schuit

Een Lemster Aak, de Loosdrechtse plassen, begin van de avond, droog, veel wind, prachtige wolkenluchten en stilte. Meestal praten deze 4 mannen-op-leeftijd diepgaand over grote wereldvragen. Nu blijft het, op een enkele instructie na, stil. Wat een oud zeilschip in samenwerking met de elementen al niet kan bewerkstelligen.

Er zijn geen foto’s van gemaakt, behalve één foto van water en lucht (genomen vanaf de wal). Vanzelfsprekend hebben we geen selfie gemaakt met 4 duimen omhoog, laat staan dat we iets gedeeld hebben op Facebook. Iedere poging om deze beleving te duiden is bij voorbaat gedoemd om te mislukken. Simpelweg omdat er zaken zijn in deze wereld die je moet erváren. Ieder van ons deed dat op zijn eigen manier.

Het mooie van ervaringen is dat ze niet te vangen zijn in woorden, laat staan in foto’s of filmpjes. Zo is het, zo was het en zo zal het altijd blijven.

Wat er aan gedachten bij ons opkwam gedurende die paar uren? Ik heb het de anderen niet gevraagd, maar ik vermoed dat ze iets vergelijkbaars hadden als ik: ‘Joh, ik zou het niet meer weten’. De ervaring was, misschien wel daarom, prachtig.

Rob Franse, 23 juni 2018