En dat is verdraaid jammer. Jarenlang kon je gewoon lekker een mening hebben. Het deed er meestal niets toe maar het was zo lekker voor de kroegpraat. Maar nu is dat helemaal anders! Op basis van jouw mening worden er enorme en ingrijpende beslissingen genomen. Dat wilde jij natuurlijk niet want het was en is maar een mening die je zonder je te informeren deelde. Prima gesprekken voor bij de borrel, de koffie en verjaardagen waar je vooral diegenen opzocht die een enigszins vergelijkbare mening hadden. Je ging met een goed gevoel naar huis omdat anderen jouw mening deelden. Jouw mening moest wel juist zijn want al die mensen die jij sprak (een stuk of 15?) hadden diezelfde mening.
Commerciële bedrijven waren altijd al zeer geïnteresseerd in jouw mening. Wat je ook wilde, zolang er aan verdiend kon worden werd er op basis van jouw mening ingekocht om het vervolgens aan jou te verkopen. En aan al diegenen die jouw mening deelden. Met dank aan social media en vooral het datagebruik wat daar achter zit, wordt dat op een steeds slimmere manier gedaan. Of het ook ‘beter is voor jou’ laat ik even buiten beschouwing.
Nu komt het: Jouw mening is inmiddels niet alleen meer interessant voor commerciële bedrijven, maar ook voor media, politiek, instanties, scholen en wie al niet meer. Precies, die ‘lekkere mening’ die je deelde in de kroeg. Een mening die daar ook ten dele gevormd werd. Nou heeft een kroeg vele voordelen. Zoals het feit dat daar mensen met andere meningen rondlopen. Soms hoor je zelfs hun mening en luister je er naar. Net zo goed als dat je meningen hoorde op het sportveld, verjaardagen, algemene media etc. Kortom, je mening werd soms ook wel een beetje gevormd door anderen. Soms zelfs door deskundigen.
Omdat ook jij de algemene menselijke trek hebt die schreeuwt om bevestiging van jóuw mening ben je toch altijd op zoek naar gelijkgestemden. Laat social media nou precies daar op inspelen…. Heerlijk, eindelijk oeverloos bevestiging krijgen. En er is een groep bijgekomen die meedoet aan die bevestiging; dat zijn de slimme adverteerders op social media. Heb je er zo maar 3 groepen bij die jou bevestigen: Social media, online vrienden én adverteerders.
Nu zou je kunnen zeggen: Wat maakt het uit dat je steeds narcistischer, minder kritisch, minder open voor andere meningen en minder geïnformeerd bent door ‘deskundigen’. Deels klopt dat. Koop vooral wat je wilt, bezoek jouw festivals en ga op vakantie naar die plekken waar je gelijkgestemden tegenkomt. Maarrrrrrrr. Wist jij dat bijvoorbeeld politieke partijen, die het zelf vaak niet meer weten, hun ‘beleid’ inmiddels vaak afstemmen op jouw lekkere en leuke mening? Een mening die jij daar nooit voor bedoeld hebt? Want als jouw mening dáárvoor bedoeld was dan had je misschien wel nagedacht voordat je jouw mening ventileerde. Je had je misschien wel geïnformeerd. Wanneer de politiek jou persoonlijk had gevraagd dan had je misschien wel gezegd ‘Joh, dat was gewoon lekkere kroegpraat. Een lekker moment om wat boosheid kwijt te raken’.
Met een gluiperige en bijna ongemerkte traagheid is in de laatste tijd onze mening, ja zelfs onze boosheid en daarmee ons gedrag bepalend geworden voor vele vormen van (politiek) beleid. Stel je toch eens voor dat jouw ouders jouw opvoeding hadden laten afhangen van jouw mening. Ook van jouw mening wanneer je boos uit de kroeg kwam (of daarvoor uit school of van het sportveld). Ze hadden zelf geen mening, plan of idee aangaande jouw opvoeding, maar gingen puur af op jouw mening. Je vraagt je af……
Daar staan we dan. Visieloos beleid wordt bepaald door jouw mening die daar helemaal niet voor bedoeld was, maar wel voor iedereen vindbaar is middels de data die vooral via social media verzameld en geanalyseerd zijn.
Pas maar op met jouw mening. We hebben Brexit en Trump al als uitkomsten. In Italië wordt gewerkt aan een uitkomst (ofschoon daar een Italiaanse president probeert een vaderlijke verantwoordelijkheid te nemen –Hulde!-). Wij hebben een premier zonder visie; en daar is hij nog trots op ook…..
Ik weet niet wat jij gaat doen met jouw mening, maar een beetje voorzichtig nadenken kan denk ik geen kwaad. Daarbij is het wellicht raadzaam om pas te gaan nadenken nadat je je geïnformeerd hebt.
Zo. Nu ga ik lekker m’n mening vertellen aan de keukentafel. Wijntje er bij en klaar. Dat zijn dan meningen die ik lekker niet verder deel.
Wel beschouwd zijn we best dom. Of in ieder geval beperkt. Zo te zien krijgen we dan ook precies die regeringen die we verdienen.
Rob Franse, 29 mei 2018