Begint een betere wereld bij Bernie Sanders?

-En waarom ik denk dat iemand als hij het verschil zou kunnen maken-

Dat zou best eens kunnen. We, en zeker de VS, zijn wel érg doorgeslagen naar een maatschappij van kansrijken en kansarmen. Dat baart mij veel zorgen. Uit ieder onderzoek blijkt altijd weer dat een maatschappij met gelijke kansen en niet al te grote verschillen de meest gelukkige maatschappij is. En ik, o wonder, leef graag in een gelukkige maatschappij. En zeker níet in een maatschappij waar je de toenemende onvrede aan de snel groeiende onderkant (wat dat dan ook is) ziet groeien met alle gevolgen van dien.

En wat wil Bernie dan? Betaalbare scholen, voldoende gezondheidszorg voor iedereen, een acceptabele oude dag en banen die voldoende geld opleveren om van te kunnen leven. Kortom: Een wereld die zijn kinderen en kleinkinderen vergelijkbare kansen geeft als wat de wereld hem destijds gaf. Is die wereld er dan niet meer? Neen! Is hij dan de eerste die dit ziet? Neen! Is hij de eerste die zich zorgen maakt? Neen! Maar op de één of andere manier is hij in staat om op het juiste moment de juiste snaar te raken. Hij heeft een podium waarop hij op het juiste moment zegt wat velen van ons al een tijd denken. En onder die velen zitten inmiddels vele grote denkers!

Maar waarom doen de zittende machthebbers dan zo weinig? Waarom is er zo veel onvrede over zowel politieke leiders als over het groot kapitaal? Waarom steekt nationalisme en populisme haar kop weer zo op? De redenen liggen in onze recente historie: Rond 1975, 30 jaar na WOII, was er daadwerkelijke heel veel bereikt op het gebied van gelijke kansen, gezondheidszorg etc. Het was in Nederland de tijd van den Uyl en het meest linkse kabinet ooit. Mooi natuurlijk, maar het was zeer ten koste gegaan van het bedrijfsleven en dus van de motor van onze economie. Het was niet zo vreemd dat we begin jaren ’80, als tegenkracht, mensen als Thatcher en Reagan als regeringsleiders kregen. Goed voor de economie, dat wel.   En toen is er iets vreemds gebeurd. Met name links georiënteerde politici en vakbonden zagen meer ruimte bij en via het bankwezen om hun verkiezingsprogramma’s en overheidsbegrotingen voor elkaar te krijgen dan dit te moeten bevechten met het bedrijfsleven. Dat ging in eerste instantie best goed. Het ging ook best goed met de economie en met de wereld in het algemeen, met misschien wel als hoogtepunt de val van de muur in 1989. In de jaren daarna zijn we echter verblind geraakt. Die verblinding zorgde er in 1999 bijvoorbeeld voor dat Bil Clinton de sinds 1933 bestaande Glass Steagal act doorhaalde en in datzelfde jaar de Euro “er door gedrukt” werd. Tot en met 2007 culmineerde vervolgens met name de financiële wereld, inclusief bonussen en enorme kredietverlening, welig.   Toen deze luchtballon in 2008 definitief knapte zaten we niet alleen met de gebakken peren, maar werden we ook geconfronteerd met een wereldwijd financieel systeem wat niemand durfde te laten “ploffen”.

En zoals altijd, en dat is helaas een bekende menselijke eigenschap, proberen vele machtigen hun macht (en welstand) te behouden. En dat gaat dus, zoals altijd in de historie, ten koste van de onderkant. Daarbij gaat het niet alleen om macht, maar het gaat ook om het onvermogen om “anders” te denken. Een open blik en verwondering gaan nu eenmaal niet goed samen met de verkramping van “houden wat we hebben”.

En daar komt een Bernie Sanders om de hoek kijken. Met charisma en een heel simpele en heldere boodschap. Precies op het moment dat een grote groep mensen dat verhaal wil horen.

Natuurlijk, eerst begrijpen we dat we moeten bezuinigen. Ook snappen we protesten zoals Occupy. We snappen zelfs dat nationalisme en populisme veel stemmers krijgen. Waarbij ik denk (en hoop) dat het vooral proteststemmen zijn.

Boosheid onder de bevolking neemt toe. Verontwaardiging. Natuurlijk neemt juist nu de zorg toe over de gezondheidszorg, over de oude dag en over de betaalbaarheid van studeren. En over vluchtelingen die juist in deze situatie voor velen bedreigend zijn. En daardoor vaak niet meer als vluchteling gezien worden……..

In het laatste half jaar zie je dat er in de betere media steeds meer ruimte gemaakt wordt voor grote denkers zoals Geert Mak, Rob Riemen, Ian Buruma, Dirk de Wachter, Paul Verhaeghe, Robbert Dijkgraaf, Manfred Kets de Vries, Jonathan Holslag, Olivier Blanchard, Kaplan en anderen. Zij worden echter slechts beperkt gelezen door een (te) kleine groep. Maar zij zijn wél de echte denkers die we veel meer ruimte en tijd zouden moeten geven. Veel meer zouden moeten lezen en beluisteren.

En omdat we dat niet (voldoende) doen ben ik zo blij met een Bernie Sanders. En wie weet, straks ook wel met een Jesse Klaver. Met mensen die om welke reden dan ook plotseling het juiste platform op de juiste manier weten te gebruiken. En daarmee een aanzet kunnen geven tot een draai naar een betere wereld. Een wereld waarin verschillen altijd zullen blijven, maar wel teruggebracht worden naar acceptabele proporties. En acceptabel betekent dan vooral hoop en kansen voor iedereen (!!), wat weer leidt tot vertrouwen………….

 

Rob Franse, 26 april 2016

Een “meevaller” in de zorg van 1,6 miljard! Pardon ?!

Echt waar, er wordt gesproken over een “meevaller”. Een “meevaller” van 1,6 miljard Euro op de rijksbegroting. Voor de goede orde: We hebben het over de zorg. U weet wel, die zorg waarin we tegenwoordig participeren. Die zorg waarbij we tegenwoordig verplicht mantelzorgers zijn. Die zorg waarbij slecht betaalde zorgverleners als wijkverpleegkundigen aan mantelzorgers vertellen wat die mantelzorger moet doen en waarom “de overheid” het niet doet. Die zorg dus, in veel gevallen uitgeknepen tot op het bot.

Plotseling ben ik benieuwd wat de bij elkaar opgetelde “meevallers” van alle gemeentes zijn op het gebied van de zorg.

Even terug: Ja, de zorgkosten in Nederland stijgen al jaren veel te hard en als we niets doen dan wordt de zorg onbetaalbaar etc. Allemaal waar. Ook waar: Door de vergrijzing is er stomweg meer zorg nodig.

Weldenkende mensen proberen dus een evenwicht te vinden tussen “voldoende” zorg tegen “acceptabele” kosten. Nu is weldenkend moeilijk om goed te definiëren. Maar zelfs zonder een goede definitie durf ik te stellen dat mensen die zeggen of schrijven dat er een meevaller is (in geld dus) zónder er bij te zeggen dat veel zorg inmiddels ruim beneden de maat is ónvoldoende weldenkend zijn.

Ho ho, hoor ik terugroepen. We hebben het hier over een financiële (!) begroting. Ja ja, roep ik dan terug. Dat laten jullie maar al te duidelijk blijken ook! Jullie laten dat zo duidelijk blijken, en dan ook nog slechts één kant op, dat “te weinig” de vertaling van “meevaller” krijgt.

Ik hoor het me al zeggen tegen de eerste de beste hulpbehoevende die te weinig zorg krijgt van een op het tandvlees lopende slecht betaalde verzorgende en een totaal uitgeputte mantelzorger: “Niet zo zeuren. We hebben een meevaller!”. Gelukzalig kruipen zorgbehoefende, zorgverlener en mantelzorger bij elkaar. Nippend aan een glaasje gemeentepils wordt er blij gemompeld “we hebben een meevaller”.

 

Rob Franse, 21 April 2016