‘Dat maak ik zelf wel uit’. Ik hoor het je zeggen. Nog sterker, ik hoor het mezelf ook zeggen. En toch…..
Ik las een krantenartikel naar aanleiding van een bijna vermoorde agente. Ene Bente. Bente deed gewoon haar werk. Ze spreekt wat vervelende kroeglopers aan en plotseling worden zij en haar collega’s aangevallen. Pas op het moment dat de tasers zichtbaar gericht zijn op de daders geven ze zich over. Een groepje wat zich alleen maar laat corrigeren door het gebruik van wapens.
Het vervelende is dat dit soort zaken allang geen incident meer is. Met name de politie en ambulancemedewerkers weten er over mee te praten. Verschillende ambtenaren en onderwijzers ook. Wie eigenlijk niet? Verbaal en fysiek geweld, want dat is het, worden te pas en te onpas overal gebruikt tegen alles en iedereen. Als ik de onderzoeken mag geloven dan is er niet een bepaalde groep aan te wijzen die zich hier schuldig aan maakt. Dat maakt het misschien nog wel zorgelijker.
Toch lijkt er wel degelijk een rode draad te zijn. Dat is het ‘dat maak ik zelf wel uit’ gedrag wanneer we vermanend of corrigerend worden toegesproken. Op de een of andere manier slaan dan bij ons allemaal (???) de stoppen door.
Ik zou wel eens een goede psychologische verklaring willen horen voor dit fenomeen. Te beginnen met de reacties van vele ouders naar alles en iedereen die het waagt hun kinderen aan te spreken op hun gedrag. Misschien begint het daar wel. Wanneer wij vroeger als kinderen aangesproken werden door ome agent, de juf, de onderwijzer of de buurman dan reageerden al onze ouders steevast met ‘daar zal je het wel naar gemaakt hebben’. Ook werd er door onze ouders gezegd dat we ‘gewoon’ moesten doen wat ons verteld werd. Zeker wanneer dat gezegd werd door politie of onderwijzers.
Wat heeft dit alles zo doen veranderen in een paar decennia? Zijn gezagsdragers en buurmannen plotseling zoveel onredelijker geworden? Zeggen ze het verkeerd? Zijn wij zelf inmiddels zo geweldig dat we niet meer gecorrigeerd hoeven te worden? Zijn onze kinderen zo leuk en zo goed opgevoed dat ze geen correctie meer nodig hebben? Of is het misschien stomweg een ver doorgevoerde vorm van ‘dat maak ik zelf wel uit’ tot het moment dat ik aan de verkeerde kant van een wapen sta? Maar waarom dan? Wat schiet je er mee op? Waarom gedraag je je zo? Onzekerheid? Narcisme? Egoïsme? Stomweg onopgevoed? Gebrek aan zelfbeheersing? Stress? Verkeerde voorbeelden?
Ik weet het niet. Maar ik zou het wel graag willen weten. Wie o wie heeft het antwoord?
Rob Franse, 28 maart 2018