Wijsneuzen, opoe tet, ontkenners en grootbekken

‘Neem elkaar mee!’ schreef ik 2 weken geleden. Me realiserend dat dit niet voor iedereen weggelegd is. Velen van ons wórden liever meegenomen. Mits dat in ons eigen straatje past!

We willen immers vooraleerst bevestigd worden.

En beslist niet gecorrigeerd of aangesproken worden.

Daarbij is weerzin of zelfs haat een grotere emotie dan waardering. Zeker wanneer je aangesproken wordt door iemand die door jou beschouwd wordt als een wijsneus, een beter weter of opoe tet. Zo iemand vinden we al snel hautain of pedant.

Wanneer vervolgens een ander zegt ‘trek je er niets van aan joh’ dan hoor je dat maar al te graag. Ondanks de waarschijnlijkheid dat er toch iets bij jou blijft hangen (wat een beetje door ettert). Een volgende reactie is dan al snel ‘waar bemoeit die ander zich mee!’ Zeker wanneer die andere -die wijsneus- ook nog eens vindt dat Jij moet veranderen.

Wanneer je steeds minder bevestigd en/of meegenomen wordt en steeds vaker hoort dat jij het anders moet doen dan word je steeds ontvankelijker voor (mede)ontkenners. Wanneer er iemand tussen die ontkenners zit die goed van de tongriem gesneden is en dat met een grote bek ten gehore brengt dan zul je daar waarschijnlijk graag naar luisteren. Ook wanneer betreffende persoon wat al te ver gaat in zijn of haar reacties.

Deze redenatie volgend kun je stellen dat veranderaars een veel moeilijker over te brengen verhaal hebben dan ontkenners en tegenhouders. Behalve wanneer de veranderaars jou direct een individueel voordeel te bieden hebben natuurlijk. Een direct voordeel dus; geen redenatie of argumentatie.

Bovenstaande kun je naadloos leggen op wat er momenteel in vooral de landelijke politiek gebeurt.
Toch is het ook iets wat nadrukkelijk betrekking heeft op ons eigen kleine leventje. Op de basis van ons welbevinden dus. Anderen meenemen en je laten meenemen. Hopende, dit zo schrijvend, dat ik nu niet de wijsneus of opoe tet ben.
Gisterenavond zag en hoorde ik oud wielrenner Rob Harmeling in de Avondetappe. Hij is sinds kort ploegleider van een nieuw opgericht team. Binnen een paar zinnen snap je waarom het hem lukt om elkaar (!) mee te nemen. Inclusief veranderingen. Het is niet alleen zijn toon maar vooral ook het ontbreken van wijsneuzerij, het zelf met je poten in de klei staan en mensen laten ervaren (!) dat de veranderingen -hoe moeilijk soms ook- persoonlijk en gezamenlijk voordeel opleveren.
Iets wat ik zelf probeer te doen met m’n Wijnbeleverijen en sinds kort onze eigen Jeu de Boules baan. Anderen meenemen, ze niet zien als ‘beperkt geïnformeerd’ of als ‘slachtoffer’, maar als medemens die nieuwsgierig is en graag iets nieuws ervaart (!!).

Rob Franse, 20 juli 2023

Neem elkaar mee!

Het gaat te snel! Misschien niet (altijd) voor jou maar wel voor heel veel anderen. De wereld is tijdens mijn leven veranderd van een boemeltje en een sneltrein via een TGV naar een door AI gestuurde supersnelheidsmonster.

Spring op de trein! Zo werd gezegd bij de invoering van de Mammoetwet eind jaren zestig. Velen deden dat maar heel veel anderen misten de trein. Helaas. Het begin van de deels mislukte meritocratie.
In die tussentijd is die trein steeds harder gaan rijden. Worden we bovendien geacht super zelfredzaam te zijn.

Weet je, niemand is compleet zelfredzaam! De zogenaamd zelfredzamen zijn wellicht op tijd (….) op de trein gesprongen. Daardoor hebben ze nu middelen en contacten om de juiste mensen in te schakelen en om ‘zelfredzaam’ te zijn………. Wanneer je een beetje nuchter verstand hebt dan doe je dat ook. Je laat je meenemen.
Maar stel nou eens dat je de trein gemist hebt, de middelen niet hebt, de contacten mist en je het allemaal helemaal zelf moet doen? Dan word je (hoera) geholpen door sites en chatbots. Sterkte! Ben je dan nog in staat om kritisch te luisteren? Je mee te laten nemen? Een ander te vertrouwen?

Ik snap jouw wantrouwen. En alles wat zich daardoor aan acties en reacties bij jou voordoet. Ik bied jou graag een luisterend oor aan. Dat is waar ik denk dat het begint. Luisteren. Ik naar jou en jij naar mij.
Of we elkaar ooit tegenkomen? De tijd nemen en oprechte aandacht voor elkaar hebben? De kans is klein. Toch gebeurt het me bijna maandelijks. Vanuit de gedachte ‘it takes a village to raise kids’ naar ‘It takes a village to live!’ Een deel van de groep zijn. En van daaruit verder. Ieder met zijn of haar eigen bijdrage. Binnen de groep en daar buiten.
Niemand is de leraar of de coach, laat staan de leider. Ieder kiest zijn of haar eigen contacten. Bij voorkeur meerderen. Maar pas op! Veel zogenaamde leiders/coaches zijn helaas vertellende betweters in plaats van luisteraars. Zoek de juiste luisteraars! Je hebt er meerdere nodig.
Ben jijzelf een luisteraar? Een kijker? Een afweger? Een Twijfelaar? Gezond kritisch? Dan kan ik jou feliciteren! Er zijn er maar weinigen die dat kunnen. Maar het is wel precies het verschil tussen gelukkig en tevreden worden en ‘valse goden’ aanbidden die jou aangeboden worden via o.a. social media. Afgoden (herkenbaar aan hun tevredenheid gekoppeld aan de ‘ik weet het zeker’ uitstraling) die jou een schijnzekerheid bieden in plaats van dat ze jou leren dat twijfel en ‘niet zeker weten’ een ultiem groot goed is. De basis van goed functioneren.

Ik snap om vele redenen dat velen van ons ‘er zo klaar mee zijn’. Daar zijn geen simpele oplossingen voor te bedenken. We leven in een tijd dat er heel veel zal en moet veranderen. Dat is niet makkelijk. Ik snap dat steeds meer mensen roepen ‘dat maak ik zelf wel uit’, individualistischer worden, zelfs hufteriger. Het heeft vooral te maken met onzekerheid, onvrede en twijfel. Zelfs angst. Het is een begrijpelijke reactie (even rust aan je kop) maar het werkt zo enorm averechts.
Wat wel werkt is het elkaar meenemen. Een praatje op straat. Luisteren. Iemand voor laten gaan die vervolgens dank u wel zegt. Gaat het goed met je? Wie wil dat nou niet. Een zwaai naar een vage bekende. Het gevoel van een wijk of een dorp waar jij je thuis voelt.
Een glimlach en een luisterend oor. Het kost je bijna niets. En het levert jou en jouw omgeving zo veel op. Het is het begin van elkaar meenemen. Het zou uiteindelijk ook zomaar kunnen helpen bij een beter functionerende democratie, minder stress, minder hufterigheid, beter om kunnen gaan met onzekerheid en een veel kleinere kloof.

Met een glimlach,
Rob Franse, 6 juli 2023