We zijn een zootje ongeregeld. Hoera!

Helaas, we blijken niet zelfredzaam te zijn en we zijn nauwelijks geschikt voor democratie. Ons denkvermogen beperkt zich vaak tot “het is me niet welgevallig” wat vaak geuit wordt als “dat vind ik nou eenmaal”. Als we al in staat zijn tot denken dan is het werkelijk “doen” voor de meesten nog altijd een stap te ver. We zijn daarnaast ook nog eens zeer verslavingsgevoelig; is het niet roken of drinken dan is het wel suiker of een schermpje. Kortom: We zijn een zootje ongeregeld!

En wat doe je met een zootje ongeregeld? De meningen zijn ernstig verdeeld. Sommigen roepen om een sterke man. Anderen zijn voor zeer strakke regelgeving en flinke overheidsbemoeienis. Weer anderen geloven in educatie. Ook geloof en/of religie worden genoemd als oplossing. Net als nationalisme. Communisme of socialisme worden overigens niet meer genoemd. Je kunt je zelfs afvragen hoe lang het nog duurt voordat (neo-)liberalisme niet meer genoemd wordt………

In het licht van bovenstaande is het toch een absoluut wonder dat we in ons land al ruim 70 jaar in vrede leven….. Waarbij het merendeel van ons stomweg gelukkig is……. Rest (dus) de simpele vraag: Hou behouden we de vrede en hoe blijven we gelukkig? En, niet onbelangrijk, hoe krijgen we de minder gelukkigen ook gelukkig?

Simpele vragen behoeven simpele antwoorden, maar helaas. Die zijn er niet! En al helemaal niet omdat het merendeel van ons vindt dat regels en afspraken heel belangrijk zijn zolang ze voor alle ánderen gelden. Want zelf leven we best graag “ongeregeld” wanneer ons dat zo uitkomt. Dus blijven we “een zootje”.

Nu ik er wat langer over nadenk ben ik best wel gelukkig met alle (overheids-)leiding en alle regels in ons land. En ook met de EU. Ik ben zeer gelukkig met de kans dat Macron waarschijnlijk president wordt (wat de kans op het bijeenhouden van de EU vergroot). Het stemt me zeer hoopvol dat de coalitiebesprekingen lijken te gaan leiden richting veel afspraken over duurzaamheid. Alles hopelijk leidend tot weer nieuwe regels die natuurlijk niet honderd procent geweldig zullen zijn, maar wel net die randvoorwaarden (!) gaan opleveren waardoor wij, binnen die regels, nog steeds een zootje ongeregeld kunnen zijn……….. Dat heb ik, denk ik, veel liever dan alles 100% goed geregeld met als effect dat ik dan “geheel geregeld” ben en geen “zootje” meer.

En wie weet, nu we met duurzaamheid de goede weg op lijken te gaan, vinden we ook nog wel eens een oplossing voor de schermpjesverslaving, het immigratievraagstuk, de Euro en wat al niet meer.

Met dank aan alle leiding en alle regels blijven we een lekker zootje ongeregeld. Hoera!

Rob Franse, 26 april 2017

Twijfelen is juist prachtig!

En dan bedoel ik niet het twijfelen bij het oversteken of het twijfelen over een bruin of een wit brood met een rij klanten achter je wanneer jij net aan de beurt bent. Wat ik wél bedoel is de twijfel over goed en kwaad, over de richting, over geloof, over meningen en over “zeker weten”.

De laatste weken ben ik met regelmaat in gesprek met een goeie vriend die bezig is met het schrijven van een boek. Soms weet hij het even niet en stormt dan binnen met de woorden “Je moet me even helpen”. Of met “Ik heb iets geschreven en je moet er even heel kritisch op schieten”. Ik reageer dan met veel enthousiasme en kom met een reactie. Al pratend komen we iedere keer verder.

Sinds kort schrijf ik interviews voor de Historische Kring Maarssen. De redactie vroeg me laatst of ik het vervelend vond dat ze met correcties en suggesties kwamen. “Verre van!”, was mijn antwoord.

In beide situaties geniet ik van de gesprekken en de discussies. Samen op weg naar beter. Jezelf ontwikkelen. Zeker weten dat je het nooit echt zeker weet en dat het altijd beter kan. Voor altijd leerling blijven. En nu komt het gekke: Pratend over bovengenoemde situaties valt het ons op dat we uitzonderingen zijn. De meeste mensen willen helemaal geen commentaar maar bevestiging. Laat staan dat mensen zélf om commentaar vragen… Commentaar op wat ze maken lijkt al eng, commentaar op wat ze denken is vaak uit den boze en commentaar op hun gedrag kan al helemaal niet!

Volgens mij is dat jammer, om vele redenen. Het wordt echter dramatisch wanneer het om zaken gaat die velen héél zeker weten. En daar hebben we er nogal wat van: Religies, geloven –inclusief atheïsme-, opvoeden (of juist niet), managementstijl (een hele enge), politieke ideeën (brrrrrrr)…… En waarom weten we het zo zeker? Precies, uit onzekerheid, uit onkunde én omdat “zeker weten” zo lekker zeker overkomt. Het helpt ook fantastisch om ergens bij te horen. Lekker bevestigd worden en complimenten krijgen! Nou ben ik zelf ook niet helemaal vies van bevestiging en complimenten, maar het verveelt me erg snel. Geef ik daarom graag commentaar? Vráág ik daarom om commentaar? Gooi ik daarom graag een balletje op –wat sommigen “een bommetje leggen” noemen? Het is vast een deel van de reden.

De echte reden is dat je meestal stomweg kunt zien dat mensen het helemaal niet zo zeker weten wat ze zeggen, vinden en doen. Je ziet het aan de ogen, de lichaamstaal en het gedrag. Luister maar eens goed naar kerkleiders (van welke soort dan ook), politici en managers. En naar al die anderen die het zo zeker weten. Die anderen die van weer anderen zeker weten dat die ongelijk hebben. Zonder twijfel. En zo ontwikkelt niemand zich. We blijven lekker zeker weten wat we altijd al zeker wisten. Zeker weten dat “de anderen het fout hebben”. Geen ontwikkeling bij jou, niet bij jouw groep en niet bij de andere groep. Geen enkele toenadering, want zeker weten betekent je oren en ogen sluiten.

Ik snap wel waarom we niet willen twijfelen. Het komt niet alleen onzeker over, maar het helpt je ook niet in je carrière. Bazen en opdrachtgevers willen graag zeker weten dat jij hen 100% gelooft en volgt. Geen tijd voor twijfel! Vooruit moeten we. En waarom? Omdat het echte geloof van het merendeel van ons bestaat uit “vooruitgang”. Waarbij vooruitgang slechts uitgedrukt wordt in meer, mooier en vooral luxer.

Heb je je wel eens afgevraagd of daar een einde aan zou kunnen zitten? Aan die vooruitgang? Aan Díe (!) vooruitgang? Voor ons, als soort? Of denk je misschien “het zal wel, zolang ik maar vooruitkom”? Moeten we die “vooruitgang” misschien anders gaan definiëren? Kom je er ooit zelf achter dat “zeker weten” iets behoorlijk ‘doods’ is? Wat is de volgende stap? Is het “omarmen” van twijfel niet de allergrootste kans om verder te komen? Zowel samen als alleen?

Ik wil maar zeggen: Zie twijfel niet als een probleem maar zie het als een onuitputtelijke bron van kansen. Dan is twijfel zomaar méér waard dan zeker weten en niet langer vervelend. Het is juist een bron van creatie. Goed omgaan met twijfel is kracht en geeft in vele gevallen échte zekerheid; en anders gerede twijfel wat ook goed is. Denk daar maar eens over na! En deel je twijfels………

 

Rob Franse, 21 april 2017