Dat is wat ik opmaak uit alle perikelen tussen de 2e kamer en de regering. Tussen coalitie en oppositie. En jegens de verschillende ambtenaren. En de media. En de bevolking. We vertrouwen elkaar niet. Terecht?
Die hele ellendige toeslagenaffaire is sowieso begonnen met voorschotten op basis van vertrouwen. Wat al snel niet helemaal terecht bleek te zijn. En van daar af verder. Een ellendig spiralende reis naar de bodem.
Bij echt alle partijen zijn fouten gemaakt. In de wetgeving, bij de regering, in de 2e kamer, bij de uitvoering, de ontvangers, de controlerende macht en wie al niet meer. Om vervolgens bij de herstelwerkzaamheden nog meer fouten en veel onhandig optreden met wantrouwen te zien gebeuren. Niemand gelooft meer in wiens goede bedoelingen dan ook. Dát is echt ernstig. Nog los van alle zeer ernstige gevolgen voor álle betrokkenen.
‘Ga terug naar af. U ontvangt geen 200 gulden’.
Maar zelfs dat gebeurt aan geen kant. We gaan niet terug naar af. Of start zo u wilt. We modderen door en proberen schuldigen te vinden. Dom dom dom dom dom. Er zijn helemaal geen schuldigen! Het spel, of het systeem, is schuldig.
Wat te doen? Iedereen even stoom af laten blazen? Een partijtje paaltjesvoetbal? Samen een biertje drinken?
Waarom zou ik jou daarna wel vertrouwen?
Ben jij net als ik? Iemand met een zeker eigenbelang? Een weinig ijdelheid? Een zekere angst? Met veel verschillende belangen? Ik denk het wel. En zolang dat allemaal groot genoeg is kún je helemaal niet naar anderen luisteren. Dan blijken leden van de 2e kamer en de regering en de uitvoerende instanties verdraaid veel op onszelf te lijken. En hebben we de overheid die we verdienen.
WE zullen moeten veranderen. Vertrouwelijke gesprekken (o wat eng) zonder pottenkijkers (zoals media) zodat we eerlijk kunnen zijn. Beslist geen transparantie (die stelt niets voor als je er zelf niet bij was en de sfeer niet kon proeven). Durf opnieuw te beginnen!
Mijn ervaring vertelt mij dat opnieuw beginnen soms verdraaid moeilijk is. Sommigen zullen afhaken en een andere weg kiezen. Diegenen die blijven en door gaan doen dat met de nodige beschadigingen. Beschadigingen die niet zullen helen maar wel kunnen slijten. Behalve als er wijsneuzen zijn die dit alles steeds weer oprakelen.
Ik zou zeggen: Doorgaan met diegenen die uitspreken het samen (!) aan te durven. Mét de afspraak dat niemand meer oude koeien uit de sloot haalt. Op straffe van het 10 jaar lang non stop moeten luisteren naar al die 2e Kamerleden en andere mensen die uitsluitend dingen zeggen als ‘maar ik vind toch’, ‘dat stomme neoliberalisme’, ‘ik vertrouw uw bedoelingen niet’ en wat al niet meer.
We kunnen het verleden niet veranderen. En het systeem nauwelijks. Helaas. Maar in de toekomst kunnen we wel proberen het anders en beter te doen. Zónder het verleden steeds weer op te rakelen. Al was het maar omdat we nieuwe en heel grote uitdagingen stevig aan moeten pakken. Mét de grootsheid om te luisteren naar relevante informatie en adviezen van de juiste instanties en er naar te handelen.
Ooit zei een medewerkster tegen mij ‘Nu ga je me zeker ontslaan’, nadat ze inderdaad een forse fout had gemaakt. Waarop ik antwoordde dat ik dan verantwoordelijk zou zijn voor een duur geleerde les die ze daarmee niet bij ons in praktijk zou kunnen brengen. We hebben een paar moeilijke weken gehad maar daarna hadden we een gelukkige en goed presterende medewerkster.
Mensen maken fouten. Sommige mensen maken weinig fouten en er zijn mensen die helemaal geen fouten maken. Die laatste groep presteert in het algemeen ook helemaal niets.
Rob Franse, 29 april 2021