Helaas, we zijn de laatste eeuwen groot gegroeid met de verlichting en het liberalisme, afgewisseld met het socialisme en verschillende geloofsovertuigingen. Dat is, vrij vertaald, achtereenvolgens hoera voor de rede en de wetenschap, hoera voor vrijheid, hoera voor de verheffing van de arbeiders en hoera voor een hogere macht. Je zou er verdikke optimist van worden!
En dat is best zonde, want juist het pessimisme is een bron van ontwikkeling en vreugde. Angst is de meest geweldige drijfveer die we hebben om in actie te komen (zolang we niet vluchten of verkrampen). En het is de pessimist die vaak, terecht, angstig is voor bepaalde ontwikkelingen. Hij komt daardoor in actie om die angsten te bestrijden en kent grote vreugde wanneer hij de zaak ontwikkeld en onder controle gekregen heeft.
Een leuke pessimist weet dat te omkleden met prachtige galgenhumor en zelfspot. Hij kan heerlijk vervallen in gesomber waardoor de meest prachtige kunstwerken (in mineur) kunnen ontstaan. Van schilderijen en muziek tot prachtige teksten aan toe. En ná dat gesomber weet hij weer hoe belangrijk het is om ‘leuk’ te zijn en leuk te doen (wat trouwens iets heel anders is dan ‘leuke dingen doen’, maar dat terzijde).
Daardoor heb je aan een leuke pessimist ook de ideale politicus, leider, manager of journalist. Ze pakken aan, trekken zich soms even terug om na te denken en komen met oplossingen. Dat doen ze bovendien op een meeslepende manier waarbij ze hun werkelijke doel niet uit het oog verliezen. Zacht neuriënd doen ze hun werk waarbij ze een prettig voorbeeld zijn voor hun omgeving die daardoor ook prettig aan het werk is wat dan weer afstraalt op hun klandizie die maar al te graag komt omdat ze weten dat hier echt iets gebeurt! Het probleem ís onderkend en wórdt aangepakt….
‘Leuk’ betekent hier hard werkend met een duidelijk doel. Het past in een mooi en geloofwaardig verhaal. Een verhaal wat meeslepend, enigszins romantisch en met de juiste bravoure vertelt wordt. Een verhaal wat geleefd wordt en wat doorspekt is met de juiste humor.
Wees eerlijk, dat klinkt toch veel beter dan het kale verhaal van de verlichting waar het vaak alleen maar om de rede en om cijfers gaat? Of het liberalisme waar het alleen maar om ‘persoonlijke’ vrijheid draait? Of het socialisme wat slechts een heel enkele hoera kent? Of het geloof wat al te vaak slechts één (zwaarmoedige) richting kent? Het leuke pessimisme klinkt toch ontzettend veel beter dan het verhaal van de optimist die roept dat het allemaal wel goed komt en zogenaamd leuke dingen gaat doen? Geloof jij de optimist bij de klachtenservice? Geloof jij mensen die het alleen maar leuk hebben als ze zogenaamd leuke dingen doen? Is ‘leuk’ niet iets wat je al doende in je gewone bezigheden overkomt? Veel meer dan ‘nu gaan we het verplicht leuk hebben want we hebben er voor betaald? Of omdat het een feestje is?
Ik moet eerlijk toegeven dat ik een zeker wantrouwen heb jegens optimisten. Ook geef ik toe dat teveel pessimisten bijna defaitistisch zijn. Maar wanneer we nou eens ophielden met het roepen van ‘doe eens positief!’, ophielden met ‘nu is het eindelijk tijd voor een feestje dus nu is het leuk’. En pessimisten koesteren wanneer ze ‘leuke’ pessimisten zijn. Ze zelfs gaan helpen! Volgens mij krijg je dan geweldige leiders en managers. Fantastische politici en journalisten. Eérlijke verhalen!
Bij die eerlijke verhalen moet er dan alleen nog voor gezorgd worden dat ze mooi en goed verteld worden. Wellicht dat we daar eens wat meer aandacht aan moeten gaan besteden: Goed vertellen in plaats van spreadsheets en powerpoints vertonen.
Zo, dat was wel weer genoeg optimisme.
Ik wens jou veel pessimisme toe. Pessimisme met stijl!
Rob Franse, 16 april 2019