Leven zonder enig ritme is nagenoeg onmogelijk. We leven immers op gewoontes. Het is iets wat gebeurt zonder dat we het merken…….. Totdat we dat eigen ritme plotseling kwijt zijn.
Meestal, wanneer je het eigen ritme even kwijt bent, pak je dat vrij snel weer op omdat je complete omgeving ook een tamelijk vast ritme heeft. Maar wat wanneer dat ritme ook verstoord is?
Wat nu wanneer jij en jouw omgeving samen op zoek zijn naar een vrij vanzelfsprekend en herkenbaar ritme maar die zoektocht steeds opnieuw aangepast moet worden? Vanwege regels van ‘bovenaf’ die niet altijd even logisch voelen en waar een deel van de omgeving stomweg niet aan mee wil of kan doen?
Het merendeel van ons snapt dit wel. Het kost de nodige moeite maar we passen ons steeds weer een beetje aan…. Totdat het voelt als een herkenbaar en bij jou passend ritme. Een ritme wat geen energie kost maar wat past bij jouw energie.
Het verloren eigen ritme wordt uiteindelijk vervangen door een nieuw eigen ritme. Dat kost energie en gewenning; tijd dus. Iets wat bij het ouder worden altijd langzamer gaat dan op jonge leeftijd.
Maar wat nou als je op je vingers kunt natellen dat er in de komende jaren nog heel veel ritmeverstoringen zullen gaan plaatsvinden. Ritmeverstoringen waarop we ons nauwelijks kunnen voorbereiden omdat we niet weten aan welke regels dat ritme moet gaan voldoen. Wie daar wanneer over gaat besluiten. Wie daar niet aan mee gaan doen. Wat de effecten daarvan zullen zijn.
In een geval van een pandemie is het relatief makkelijk om je ritme aan te passen omdat je de gevolgen van het niet aanpassen onmiddellijk ervaart. Daarbij neem je aan dat er een moment komt ‘dat je weer terug kunt naar je oude vertrouwde ritme’.
Bij de tsunami van veranderingen die noodzakelijk op ons af komt vanwege de klimaatveranderingen is het al veel moeilijker. Van teveel vliegen of autorijden wordt je niet direct ziek, zoals bij covid. Bovendien is het maar de vraag of het later wel weer mogelijk wordt om het oude ritme van veel vliegen en rijden weer op te pakken.
Echt moeilijk wordt het pas wanneer we bovenop eerder genoemde ritmeveranderingen ook nog te maken krijgen met ritmeveranderingen die een relatief groot effect hebben op onze gewoontes zonder dat het nut hiervan duidelijk of onontkoombaar is. Denk daarbij aan zaken als ‘omgekeerd afval inzamelen’, ‘snorfietsers op de rijbaan in plaats van op het fietspad’ en alle administratieve procedures bij overheden, verzekeraars en wie al niet meer.
Misschien zijn niet gevaccineerden wel te overtuigen om zich wel te laten vaccineren wanneer hen duidelijk wordt dat ze daardoor ‘hun eigen ritme’ veel beter kunnen behouden.
Misschien moeten alle regelverzinners en regelmakers zich vooral realiseren dat het nut van veranderingen echt en fors moet opwegen tegen het verlies aan eigen ritme bij al diegenen die door veranderingen getroffen worden.
Misschien moet ieder individu zich realiseren dat veranderingen in het eigen ritme lastig zijn en tijd kosten. Neem die tijd en verzet je slechts wanneer dat echt zinvol is. Van daaruit verder denkend: besef je wat het betekent wanneer je met jouw acties ánderen dwíngt tot (levens)ritme veranderingen. Zeker in de huidige tijd van vele en onzekere veranderingen.
Wat in deze tijd volgens mij een echt moeilijke vraag is: Doe je er goed aan om, zoekend naar het -verloren- eigen ritme, een echt éígen ritme te vinden óf juist meer een groepsritme?
Moet dat vervolgens een heel vast ritme zijn of moet het juist een wat makkelijker aanpasbaar ritme worden?
Moeten we daarbij zoeken vanuit onze vrijheid en individualiteit of vanuit een meer algemeen belang? Met de vraag of er zoiets bestaat als een ‘algemeen passend basis ritme’.
Misschien was m’n aanhef wel verkeerd en gaat het helemaal niet om ‘zoeken’ maar om ‘vinden’. En om te vinden moet je vooral je ogen en oren openhouden. ‘Openhouden’ zodat je mee kunt dansen in plaats van mee zuchten en mopperen.
Rob Franse, 4 november 2021