En terecht! Waarschijnlijk ben je al op heel jonge leeftijd geconfronteerd met het effect van wat hoongelach met jou doet. En dat vindt jij niet fijn!
Vervolgens heb je een paar mogelijkheden. Allereerst kun je proberen nooit meer dom te zijn; niet op het gebied van kennis, niet op het gebied van communicatie en zeker niet op het gebied van je eigen gedrag. Succes er mee want het gaat je beslist niet lukken. Vervolgens kun je proberen om in ieder geval niet dom over te komen. Daar zijn verrassend veel tactieken voor (vraag maar aan de gemiddelde social media tiener) en het voorkomt veel hoongelach. Of het daarnaast wat andere vervelende effecten heeft voor jou en jouw omgeving laat ik even in het midden. Dan kun je er ook nog voor proberen te zorgen dat mensen jou niet uit durven te lachen, maar dat heeft pas echt enge effecten (van agressieve vechtersbazen tot ‘wacht maar tot ik de baas ben’). Je kunt je terugtrekken uit alle situaties waarin en waarom je uitgelachen kunt worden (iets wat verrassend vaak gebeurt). En je kunt er lak aan hebben (wat zeker niet iedereen altijd gegeven is).
Stel nou eens dat jij een goede mix van bovenstaande tactieken weet te gebruiken en dat je redelijk geaccepteerd in verschillende vormen van de samenleving weet te functioneren. Dan blijft er nog maar één vraag over: Wat vindt jouw eigen geweten nu van jou? Hoe gelukkig voel jij je nu? Is dit een basis van waaruit je verder kunt? Of voel je je al schuldig…… Voel je de burn-out al aankomen……..
Lastig niet waar?
Nu vraag jij je af hoe ik hier zo op kom. Nou, dat is heel eenvoudig. Ik ben actief als vrijwilliger en als bestuurder. In die rollen merk ik erg vaak dat mensen dingen niet doen, niet willen doen, juist willen blijven doen zoals ze het altijd al deden, niet uitgedaagd willen worden en al helemaal niet zoeken naar hoe het misschien beter zou kunnen. Neen, men wil eigen successen delen en vooral kritiek hebben op anderen (het bestuur voorop met een gemeente als goede 2e).
Dat is jammer. Jammer voor organisaties en voor de personen in kwestie. Jammer omdat je daarmee verwondering en twijfel, welke beide een basis zijn om verder te komen en tevredener te zijn, niet toelaat. Maar snappen doe ik het wel. Het kiezen voor eigen veiligheid en ‘het vertrouwde’ is er in al die jaren ingestampt! Je hebt ervaren, al is het maar een enkele keer, hoe ontzettend naar het gevoel is wanneer je uitgelachen wordt. Het ontneemt je daarmee de kans om verder te groeien. Heel jammer.
Of ik oplossingen heb? Afgezien van een verbod op uitlachen, pesten en het roepen van dingen als ‘afgang!’ of ‘wat ben jij dom!’? Ja zeker heb ik dat, ofschoon het antwoord niet zo eenduidig is. Het begint in ieder geval met het je realiseren dat iedereen met dit probleem worstelt. Anders gezegd: We zijn allemaal best wel dom op een flink aantal gebieden. Dat scheelt. De vervolgstap is het vinden van een omgeving die jou accepteert (en ja, daarvoor moet je altijd aanpassingen doen en het is niet altijd makkelijk; wees in ieder geval niet zo arrogant om te zeggen ‘ze moeten me maar accepteren zoals ik ben’). En van daar uit gaat het vooral om keuzes maken, beslissingen nemen, niet altijd alles willen, verwachtingen bijstellen en het ontwikkelen van kracht om je eigen keuzes –en de gevolgen daarvan- te accepteren.
Of ik in dit alles geslaagd ben? Wat denk je? Nee, natuurlijk niet! Maar ik ben wel veel verder dan 5 jaar geleden. En heel veel verder dan 25 jaar geleden. Misschien wel omdat ik m’n eigen beperkingen (en dat zijn er veel) wat beter ken én ze inmiddels accepteer. Dat geeft ruimte voor alles wat er verder is. En dat is heel veel. Wanneer je je daarover blijvend weet te verwonderen dan valt het best mee om te leven met je eigen dommigheden. Je lacht er zelfs wel eens om……..
Rob Franse, 7 december 2017