Graag draag ik dit artikel (een slow reader) op aan onze burgemeester Marc Witteman in het bijzonder en de gemeenteraad van Stichtse Vecht in het algemeen. En natuurlijk aan onze complete maatschappij.
Hoera! Daar komen ze aan. Jong en oud, vrouw en man, van elders en van hier. Ze hebben iets gemeen met elkaar. Ze verschillen ook enorm. Ze gaan op ontdekkingsreis, zowel samen als alleen. Die reis begint in de bibliotheek. Een heel stoffige bibliotheek vol met vaak vergeten wijsheden in boeken. Boeken zonder schreeuwende koppen. Ze lezen, proberen te begrijpen, luisteren en gaan pas dan in debat. Afgezworen is het praten zonder geïnformeerd te zijn. Weggeworpen zijn de smartphones, de powerpoints en de wervende oneliners. Er is een verbod ingesteld op brainstormen. Er is geen management doch slechts een gespreksleider. Niemand staat zich voor op pragmatisch zijn, niemand op sociaal zijn, niemand op vergezichten hebben, niemand op een religieus boek, niemand op een leider, niemand op Euro’s, niemand op macht.
Het debat. Een debat zoals het gevoerd moet worden. Een debat wat uitgaat van de vrijheid om zélf te denken (na je geïnformeerd te hebben). Een pansofisch debat wat uitgaat van samenhangende (!) kennis, kunde en ervaring met respect voor feiten, wetten en afspraken.
Tsja, dat sluit nogal wat mensen uit. Niet dat ze niet uitgenodigd waren, maar omdat ze vonden dat er éérst naar hen geluisterd moest worden, omdat ze nu eenmaal hun éigen regels hadden, omdat ze een mening hadden die gehoord móest worden, omdat ze iets persé wilden, omdat het persé moest passen in hun geloof -religieus of anderszins- (wat zij ook een vorm van vrijheid vonden), omdat ze altijd het kind van de rekening waren, omdat er vooráf respect voor hen moest zijn -gewoon omdat ze waren wie ze waren-…..
Een prachtig debat. Een debat wat als vanzelf naar oplossingen toewerkt. Een debat wat niet samen te vatten is in een paar kreten of oneliners. Een debat zonder winnaars of verliezers (wat logisch is aangezien je alleen maar winnaar of verliezer kunt zijn wanneer je vooringenomen standpunten hebt en die breed uitdraagt of schreeuwt).
Buiten staan flink wat journalisten, managers en marketeers. “Wat is de uitkomst?”. Een lijvig boekwerk vol nuances wordt getoond. “Heb je geen powerpoint? Geen slogan? Geen oneliner? Niets wat we nu direct klein kunnen maken en mee aan de gang kunnen?……”. Teleurgesteld vertrekt het buitenstaande stel. Hier kunnen ze niets mee.
De nieuwe helden zijn niet verbaasd. Ze kennen dit soort reacties en weten dat het zo werkt. Een kwestie van volhouden en lange adem. Best behaaglijk zo zonder al die korte termijn effect denkers. Misschien een mooie titel voor het genuanceerde boek: ‘Behaaglijk’. Een beetje saai, dat wel. Misschien iets voor een volgend debat: Hoe breng je nuance onder de aandacht?
Misschien moet je het wel helemaal niet onder de aandacht brengen. Misschien moet je het uitstralen zoals een Toscaans landschap zichzelf zonder enige ophef met onuitwisbare nadruk toont aan een ieder die daar oog voor heeft. Een landschap waarin je wilt opgaan, zeker wanneer je last hebt van de competitie, de schreewerigheid, de hypes, de te hoge hypotheek, de burn-outs, de…..
De nieuwe helden koesteren zich in het Toscaanse landschap. Een mooi en langzaam maal met dito wijn. Ze zien er niet uit als helden. Voor zichzelf zijn ze ook geen helden. Het maakt ze ook niet uit of ze in Toscane zijn of thuis. Ze weten wel dat het behaaglijk is met elkaar wanneer je jezelf daartoe zet. Vroeg of laat begrijpen ze dat resultaten voortkomen uit behaaglijkheid. Pas dan kun je echt vól in debat.
Rob Franse, 17 april 2018