Op elkaar neerkijken neemt bizarre vormen aan!

Vanaf de jaren ’70 is de wereld in een stroomversnelling geraakt. Vrij plotseling kon iedereen overal naar school. Eerst in de Westerse wereld en daarna bijna overal. Iedereen kon hieraan meedoen. Waar een wil is, is een weg.

Het waren toen vooral linkse partijen die het voortouw namen. Arbeiders en links intellectuelen samen. Het zou echter niet lang duren. Vele arbeiders (of hun kinderen) werkten zich op en links intellectuelen vonden ‘restgroepen’ die hun ‘hulp’ harder nodig hadden dan de bestaande ‘onderklasse’. Voor die laatste groep was alles toch inmiddels geregeld? Er stonden verschillende soorten treinen klaar richting een mooie toekomst; het enige wat je moest doen was instappen.

Waar even niet bij stilgestaan werd was dat er altijd een flinke groep mensen overblijft op het perron. Ze misten de trein. Om welke reden dan ook. Jammer dan.

Extra jammer was het dat de politieke partijen die ooit voor hen streden opgegaan waren in zogenaamde middenpartijen. Deze partijen hadden wel iets anders te doen dan zich te bekommeren om al die mensen die op het perron achterbleven. Die partijen zaten immers zelf in de voortrazende treinen.

Ach, zou je zeggen. De mensen op het perron zullen zich wel verenigen. En zo is het ook gegaan. Ze verenigden zich. Zo ken je nu rechts populisme, dieren activisme, boze boeren collectieven, groepen die hun binding vinden binnen bepaalde geloven en complotdenkers. Sinds kort aangevuld met anti vaxxers en gele hesjes. Nieuwe groepen zijn in ontwikkeling zoals extinction rebellian, veertigminners op zoek naar een huis, Squid gamers, zeer bezorgde millennials en de generatie Z, waarbij die laatste 2 groepen uiteenvallen in diegenen die het net redden -hangend aan hun vingernagels- en diegenen die het al bijna opgegeven hebben.

Allemaal groepen waarop door velen die niet bij zo’n groep horen neergekeken wordt.

Dat neerkijken wordt niet alleen gedaan op bovengenoemde groepen maar ook onderling wordt er veel op elkaar neergekeken. Elkaar moreel de maat nemend. Zie de Nederlandse politiek -binnen en buiten de eigen partij- aangemoedigd door bijna alle media. Zie zo’n beetje iedere werkvloer en vereniging; hoe moeten we verder met thuiswerken? Met vernieuwing? Met veranderingen? Met oude waarden?

Ik zie dat ‘op elkaar neerkijken’ echt overal gebeuren, van jong tot oud. In snel toenemende mate. En hoe reageren mensen waarop wordt neergekeken? Gaan die zichzelf misschien minderwaardig voelen? Een andere, radicalere, weg inslaan?


Is het misschien een idee om eens op dezelfde hoogte te gaan zitten als anderen, een kleine draai te maken en te gaan luisteren en vragen wat die ander te zeggen heeft? Misschien leer je daar al luisterend van. En luistert die ander vervolgens ook naar jou. Heel gewoon in een gewoon gesprek. In plaats van via media en mails. Natuurlijk met het risico dat je dan nog meer op een ander of anderen gaat neerkijken. Maar dát, beste lezer, heeft dan verdomd veel te maken met jouw eigen superieur morele opstelling………….. En of dat jou of de wereld om je heen beter en prettiger maakt?

Ik betwijfel het ten zeerste.


Rob Franse, 16 oktober 2021

Plotseling ben je zelf 65 ……..

Op 8 oktober was het zo ver. Ik hoor bij de 65-plussers. Toch wel plotseling. Ik denk terug aan wat ik ooit echt geleerd heb. Hoe elementaire lessen in de vergetelheid geraakt zijn. ‘Deze vuist op deze vuist’. Om te leren hoe belangrijk alle vuisten samen sterk zijn en hoe zwak de stapel vuisten is wanneer er ook maar één vuist ‘iets anders wil’.

Ik bedenk me dat toen ik nog heel jong was sommige 65-plussers verhuisden naar het bejaardenhuis. Lekker verzorgd. Een biljart en een koffiekamer. Een parkeerplaats voor de gelukkigen die een DAF bezaten.

Ooit ging je van de ene op de andere dag met pensioen. Je kreeg AOW (als je getrouwd was voor 2 personen). Je pensioen ging in. Groots afscheid en daarna de geraniums.

Niemand die sprak over de gevolgen van ouder worden. Over de overgang. De penopauze of. Je verstopte je met jouw beperkingen. PHPD (pijntje hier pijntje daar). Kaartje leggen. Jonge borrel, Sigaar. Advocaatje. Slagroom.
In veiligheid gaf je je ontzorgd over aan de verworvenheden van de nieuwe tijd. TV er bij (nog geen AB).

Om me heen zie ik leeftijdsgenoten ook ouder worden. Met alle beperkingen en frustraties van dien. Geforceerd verstopt achter hulpmiddelen en pillen. Stoer doend op een elektrische fiets. ‘Hé ouwe, let je even op!’. Ja eikel…….

Mensen die al weer zo’n 10 jaar ouder zijn dan ik maken me uit voor jonkie. Betekent dit dat zij weten dat het allemaal veel slechter gaat worden? Of hebben zij er juist beter mee leren leven? Ik denk dat het steeds minder wordt. En dan vooral de interactie.

Het is geen schande. Verre van. Maar het is wel sneu wanneer je je voordoet, á la 30 jaar Zwitserleven reclames, als nog altijd fris en fruitig. Schiet toch op. Er was een leeftijd waarop je alles kon. Een leeftijd waarop je echtgenote onder de indruk was van jouw prestaties. Zowel op je werk als daarbuiten als in bed. Dat is niet meer zo. Nu kun je je onderscheiden door haar (of hem) in te stoppen en het licht uit te doen. En daarvoor, bij het avondmaal, te zorgen voor de juiste wijn op de juiste manier aangereikt, passend en eer betuigend aan de klaargemaakte maaltijd.

Geniet het moment. Koester je herinneringen. Wees blij dat je onverantwoord geleefd hebt en daarvan genoten hebt. Met of zonder de littekens die daarbij horen.

Voel jij je nu beledigd? Besef je dan dat jij jou mijn zelfspot aantrekt. Terwijl zelfspot juist op deze leeftijd jouzelf zoveel aangenamer kan maken. Een interessant gegeven. Iets om te overdenken.

Mijn les? Ik moet tijdig afscheid nemen van verschillende zaken en tijdig, zelf, het initiatief nemen tot wat ik ‘gardening’ noem. ‘Iets’ waaraan jijzelf veel plezier ontleent zonder een sneue ouwe droeftoeter te worden. Iets waarvan ook je kinderen denken ‘dat is zo gek nog niet pa!’. Beter dan op jouw leeftijd nog de wereld te willen redden…….

Maar nu nog even niet! Haha.

Daar zal wel de valkuil zitten. Ik hoop dat mijn vrienden, mijn partner en mijn kinderen me tijdig corrigeren. Me toe roepen ‘zo is het wel mooi geweest’.

Kom, omarm het leven. Ook in de herfst.


Rob Franse, 9 oktober 2021 😊