Van alle huidige studenten wil 39% geen kinderen.
Van alle huidige studenten vreest 60% voor hun eigen toekomst.
Aldus de belangrijkste adviseur van de regering op het gebied van klimaat, Jan Willem Erisman.
Historisch gezien is dit bij mijn weten een unicum. Naast verbijstering denk ik nu -in al mijn onwetendheid- vooral aan angsthazerij. Direct gevolgd door de vraag ‘hoe zijn deze jonge mensen met hersens tussen de 18 en 24 jaar oud zo angstig geworden? En voor wat?
Rationeel is het voor mij niet te verklaren. In de laatste 20 eeuwen, op misschien de periode 1968-2008 na, zijn onze kansen op bijna alle gebieden niet zo goed geweest als nu. Ja, we hebben forse uitdagingen maar niets onoplosbaars. De vraag is dus: Wat (!) heeft deze jonge mensen de laatste 10 jaar zo beïnvloed? Dus zo’n beetje sinds 2012? Moeten we het misschien meer zoeken in het irrationele? En hoort bij dat irrationele dan ook het welzijn?
Wordt welzijn niet voor een groot deel bepaald door hoop, enthousiasme, geloof in eigen kunnen en flinkheid? Zeker bij jonge intelligente mensen?
Ik ben bijna geneigd om te denken dat je al deze mensen moet vragen waarom ze de toekomst vrezen. Of misschien nog beter, wat er moet gebeuren om die vrees weg te nemen. En dat vervolgens aan te leggen tegen de antwoorden van de groep studenten zonder vrees. Misschien is het wel zo dat dan blijkt dat iedereen onzeker is over de toekomst maar dat dit zich bij de ene vertaalt in ‘een uitdaging om aan te pakken’ en bij de andere groep in ‘een zekere lethargie en inertie’. Om dan vervolgens te kijken naar hoe je lethargie, inertie en vrees kan draaien naar ‘strijdlust’.
Of ik een vermoeden heb wat de uitkomst zou kunnen zijn? En wat daaraan te doen is?
Ik denk dat er sprake is van een samenloop van omstandigheden maar dat de echte doorbraak van de smartphone inclusief social media en ‘het gebruik daarvan (!)’ bij meer dan de helft van de huidige studenten heeft gezorgd voor een leven dat overheerst wordt door een opeenstapelingen van heel korte prikkels die schreeuwen om de volgende prikkel. En daarmee iedere vorm van bezinning of reflectie blokkeren !!!!! Dat is iets wat in onze historie nooit eerder is voorgekomen.
Daar valt vervolgens wel degelijk wat aan te doen. Zoals er ook wat te doen is aan andere vormen van verslaving. Waarbij zware verslavingen natuurlijk moeilijker op te lossen zijn dan milde verslavingen.
Maar misschien heb ik wel ongelijk. Moeten we het in een andere hoek zoeken.
Maar er MOET wel iets.
60% van de studenten die vrezen voor hun toekomst en mede daarom vaak geen kinderen willen is volstrekt onnatuurlijk gedrag en voor ons aller toekomst zeer bedreigend.
Waar ik me voor nu op richt? Op de groep jonge mensen met wie het wel goed gaat. Die wel strijdlustig is. En vooral lustig. De mensen die wel reflecteren. In de hoop dat die hun leeftijdsgenoten meenemen.
Dat zou moeten kunnen want wie wil er nou niet zonder vrees leven???
Rob Franse, 31 augustus 2023