DE Herman Tjeenk Willink, 79 jaar oud

Bewondering en respect. En niet zo’n beetje ook. Nadat er in de 2e kamer veel gezegd is wat helemaal niets hielp om bij elkaar te komen sprak de oude Herman, licht gebogen, rustig de woorden zoekend -met een twinkeling in de ogen die zijn rake reacties reeds voorspelden- de niet daadwerkelijk intelligente vragen stellende pers te woord.

Zijn antwoorden zijn zeer kort samen te vatten: Hij wees erop dat hij twee opdrachten heeft gekregen: hoe een nieuw kabinet gevormd kan worden en hoe er een andere bestuurscultuur gecreëerd kan worden. “Dit kan niet met een dichtgetimmerd regeerakkoord, dat blokkeert. Het hindert de tegenmacht en zet de oppositie buiten spel.” Hij wil zich nu nog niet bezighouden met de vraag welke partijen met elkaar willen regeren. “Dat is nog niet aan de orde.” Ook staan de beleidsonderwerpen niet voorop in deze fase van de gesprekken. “Het gaat eerst om het proces, om te kijken hoe het nu verder moet.”

En daarmee klaar! Je hoort bijna, op grote afstand, alle betrokkenen een zucht van verlichting slaan.

Waarom kan deze man dit? Waarom bewonder ik deze man en stel ik vertrouwen in hem? Net zozeer als dat ik graag luister naar Jan Terlouw, Alexander Rinnooy Kan en Herman Wijffels?

Allen hebben hun sporen ruimschoots verdiend. Allen zijn ‘bejaard’. Maar dan wel op net zo’n manier als een buitengewone wijn kan verouderen. De reactie is bij mij ook hetzelfde: Ik word er stil van.

In onze jeugdigheid -jawel, daar rekening ik mezelf in dit geval ook nog net toe- zijn we veel te veel geneigd onze ‘strijd’ te winnen op energie en daadkracht. Wie kent er niet die over enthousiaste jonge manager? Die grootbek die het even zal regelen?

Sinds een aantal jaren doe ik het, deels noodgedwongen, rustiger aan. Ik vind mezelf ook niet meer geschikt voor m’n oude taken, simpelweg omdat ik niet meer gedurende 60 uur per week de turbo energie heb van vroeger.

Anderzijds ben ik verstandiger geworden, rustiger, meer belezen, meer luisterend en zaken beter afwegend. Wie weet hoe dat over 10 jaar is. Ik zie het niet alleen bij mezelf maar ook bij een aantal leeftijdsgenoten. Althans, bij die leeftijdsgenoten die net als grote wijnen met een zekere rust omkleed zijn geweest gedurende een bepaalde tijd en daarvoor de hand van waarachtige meesters hebben meegemaakt.

Zou het misschien zo kunnen zijn dat we in de laatste decennia de eindverantwoordelijkheid voor vele zaken veel te veel bij al te jonge mensen hebben gelegd? Veertigers? Zonder dat deze mensen de juiste steun hadden of zochten van de juiste en echt ervaren mensen die de rust inmiddels hadden gevonden?

Het is voor mij een zeer interessante vraag. Kijken we tegenwoordig misschien veel te veel naar jeugdigheid, energie en daadkracht? Zien we, door onze snelheid en onrust, te weinig de toegevoegde waarde van een zekere rijpheid totdat we er zo’n puinhoop van hebben gemaakt dat we bij mensen terecht komen als de -in alle eerbied- oude Herman?

Leren we er van of bedanken we hem na een week en racen we door? Mij rest op dit moment slechts een glimlach…….


Rob Franse, 7 april 2021

8 gedachten over “DE Herman Tjeenk Willink, 79 jaar oud”

  1. Hallo Rob

    Mooie verhaal. Trouwens, Herman Wijffels is familie. Mijn moeder was ook een Wijffels uit het mooie Zeeuws Vlaanderen. Daar komen nuchtere mensen vandaan.

    Groeten Carlo

  2. Hoi Rob, Plato, Socrates en Aristoteles, to name a few, zijn ook al behoorlijk oud en worden nog steeds genoemd! Deze oude Herman is het helemaal met je eens, vaker luisteren naar oude wijze mannen en vrouwen!!!

  3. Hoi Rob,
    Een verhaal met respect voor de ouderen
    Op mijn pensioendatum heb ik een tekst gekregen : “Wees wijs behoudt grijs”
    Dit is ook zeer toepasselijk op jouw verhaal, immers na mijn pensioen ingangsdatum ook menigmaal gevraagd voor ondersteuning/ vraagbaak

    groet Joop van den Bos

  4. Niet zozeer de grijze oude woorden of het jeugdige enthousiaste onderzoekende (en vaak falende) maar een combinatie zou helpen. De brug waar jij het over hebt wordt niet geslagen door of de een of de ander het te laten doen maar samen dit naar een goed einde te brengen.
    Waar hier de gemeenschap samen tot een volgende stap moet komen is heel veel te repareren uit het oude verleden. Niet gek dat een oude wijze man dan rustige weloverdachte woorden spreekt. Vergeet niet dat het drie jonge enthousiaste onderzoekende mensen waren die de vinger op de zere plek legden van de vorige regeringen.
    Niet alleen samen komen we uit de corona, ook samen de maatschappij weer op het spoor helpen. En dan vooral leren van de ouderen die de tijd gegeven wordt en de rust hebben om jongeren fouten te laten maken. Uitvergroting van individuele standpunten werkt daarbij contra productief.

  5. Eric,
    Erg eens met jouw laatste alinea. Zoals je in mijn laatste alinea’s leest stel ik vooral de vraag! Het antwoord is natuurlijk, zoals jij zegt, er samen uitkomen. Daarvoor zit natuurlijk nog het moment dat je ‘er -de chaos- niet in moet komen’. Op beide momenten kan weloverwogen rust en wijsheid hét verschil maken. Dé grote vraag is voor mij dan ook: ‘HOE stop je die rust en wijsheid zo in jouw organisatie dat er op het juiste moment naar geluisterd en gehandeld wordt’. En zelfs wanneer je dat ‘Hoe’ weet te beantwoorden, dan nog ben je erg afhankelijk van de juiste persoon!!! ‘Wie’ dus. Want laten we wel wezen, de meeste ervaren ouderen met rust missen de wijsheid die zo gezocht wordt. Vandaar bewondering en respect voor DE Herman.

    1. Beste Rob,
      We zijn het roerend met elkaar eens terwijl er toch een leuke discussie ontstaat. En zo ken ik je ook en mag ik je graag. Je artikel en antwoord troffen mij zo omdat het zo herkenbaar is. Ik, inmiddels in de vijftig, mocht ook graag enthousiast beginnen en fouten maken terwijl ik nu zie dat overzicht en rust misschien meer bereiken. De vraag die jij stelt is des te prangender omdat 1) de huidige crisis in zowel de overheid als de publieke sector als ook bij de meeste bedrijven zich steeds vaker aftekend op een herhaling van zetten met gelijke uitkomst. Hiermee bedoel ik dat we in cirkeltjes lopen, managen, uitvoeren en dat de pandemie heeft laten zien dat dit niet tot een efficiente of vlotte oplossing leidt. Denk aan de logistiek van het vaccin; de inflexibiliteit van de zorg in het op/afschalen van menskracht en diezelfde inflexibiliteit in ons onderwijssysteem. We moeten daar echt “anders” naar onze handelswijze gaan kijken en misschien zelfs onze cultuur aanpassen om tot andere inzichten en uitkomsten te komen. Gelijktijdig wil je niet het kind met het badwater weggooien en de kennis die vergaard is wil je zo goed mogelijk inzetten. Hierbij is die kennis over jaren opgebouwd en zeer kwetsbaar. Niemand leeft eeuwig en we staan aan de vooravond van het afscheid van de geboortegolf. We moeten het in de komende deccenia met minder mensen op de arbeidsmarkt en uberhaupt in Nederland gaan doen.
      Dus hoe stop je rust en wijsheid, die overigens schaars en niet lang houdbaar is in onze organisaties c.q. samenleving. Met gepaste aandacht en oog voor ons allen :-)… Misschien iets om verder op door te filosoferen…

  6. Dat is inderdaad iets om over verder te filosoferen. Het begin is er bij deze. Waarvoor dank. Wat we nu nodig hebben is een uurtje waar we buiten kunnen zitten om na wat ge-OH verder te praten. Als jij ‘het weer’ regelt dan zorg ik voor het willekeurige drankje 🙂 in mij voor- of achtertuin.

    Nog iemand die mee wil filosoferen??

Laat een antwoord achter aan j van den Bos Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *