Maand: augustus 2018

En houd het speels! Zo langzamerhand is het klip en klaar duidelijk dat we sinds ergens in de jaren ’90 met z’n allen in een bedenkelijke glijvlucht (dat is trouwens altijd naar beneden) zijn gekomen. Ja, met z’n allen!

Vandaag las ik een fact check waarin wetenschappelijk bewezen geacht werd dat de creativiteit van jongeren in de VS op meerdere onderdelen significant is gedaald. Dat geldt dan helemaal voor kinderen tot zo’n 8 jaar oud. De antwoorden daarop schijnen te zijn: Ga meer lummelen en niksen, prop agenda’s minder vol, ban schermen in welke vorm dan ook voor het grootste deel van je dag uit en stop in het onderwijs met de focus op gestandaardiseerde toetsen.

Uit m’n hart gegrepen! Ik roep het al jaren. En wat veel belangrijker is: Ik geef al jaren het voorbeeld. Daarmee kom ik terug op het ‘met z’n allen’ uit de eerste alinea. Want let op: Kinderen tot 8 jaar oud worden zéér beïnvloed door het voorbeeldgedrag van ouders en leraren en andere ‘volwassenen’.

Voor alle duidelijkheid: Spelen is iets anders dan ‘next level’ halen. Spelen is iets anders dan in je eentje een voorgeprogrammeerd (!) spelletje spelen. Hardlopen en fitness? Ook dat is géén spelen. Wat is spelen dan wel? Spelen is lekker bezig zijn met alles en niks. Je creativiteit loslaten op de gesprekken die je hebt, op het werk wat je doet, op je huishouden, op je tuin en desnoods op de manier waarop je in je neus peutert.

In je neus peuteren? Ik wou dat weer meer mensen dat in grote getalen met regelmaat deden. En dan denk ik vooral aan politici en leidinggevenden. Ten eerste denk je dan na, ten tweede val je niemand lastig met je ingevingen en ten derde geeft het je de gelegenheid om met je gedachten te spelen. Voor mij mag je in je neus peuteren ook vervangen door roken en drinken (zolang je dat maar samen doet). Zorg er in ieder geval voor dat het speels blijft!

Naar aanleiding van mijn vorige artikel over ‘persoonlijke ontplooiing’ heb ik meerdere gesprekken gehad. De laatste 2 gesprekken waren steeds in groepen van 4 mannen. Het waren zéér stevige gesprekken waarin iedereen het vermogen bleek te hebben kritiek te accepteren en de spot met zichzelf te drijven. Maar wat nog veel belangrijker was: Er werd veel gelachen! Er werd tussendoor geouwehoerd, gedronken, gerookt, gelopen, gegrapt (ook ten koste van elkaar) en op het einde gebeurde er iets bijzonders……. Niet alleen werd er op aangedrongen om dit vaker te doen maar vooral werd er gedacht en gesproken over de mogelijkheden in met name de politiek over ‘wanneer er aldaar net zo speels met elkaar gesproken werd, wat zouden ze dán een eind verder komen…..’

Kortom: Zelfs zeer intensieve gesprekken waarbij men soms diametraal tegenover elkaar staat kunnen zo verlopen dat iedereen (!) naderhand zegt: ‘Ahhh, laten we dit vaker doen!’ En tot die tijd dat je echt serieus gaat praten (sommigen bereiken dat punt nooit) moet je spelen!!!! Speel met je kinderen, speel met je partner, speel met je….. Nou, dat zoek je zelf maar uit.

Hoe dan ook: Speel en houd het speels (en laat niemand dat stiekem filmen of er een selfie van maken).

 
Rob Franse, 15 augustus 2018

We zijn er allemaal mee opgevoed en opgegroeid. Socialisten en liberalen vinden elkaar hier in. Onze wetten zijn er zelfs op gebaseerd: Individuele ontplooiing. Waarbij de nadruk steeds meer is komen te liggen op ‘individueel’. Denk daarbij maar aan schoolsystemen die er steeds meer op gericht zijn ‘het individu’ maatwerk te leveren. Dat doen we vervolgens vanaf steeds jongere leeftijd. Ouders willen ook steeds meer dat alles en iedereen rekening houdt met het unieke karakter en de daarbij benodigde aanpak van hun ‘speciale’ kind. We willen vervolgens allemaal ‘in onze eigen kracht staan’.

Mooi hoor. Het kuddedier ‘mens’ ontplooit zich als individu. Maar wát levert je dat op wanneer je daardoor lekker kunt doen wat zo goed bij jou past (als je dat al lukt) maar je ondertussen vervreemdt raakt van de lekkere veilige groep? De kudde? Hoe gelukkig wordt je daar van? Hoe gelukkig wordt je daar sámen van? Hoe goed kun jij jezelf vervolgens ontplooien zonder de warmte, interesse én kritiek van de groep? De veilige groep waar jij bij hoort en waarin jij je thuis voelt? Nou?

Het lijkt er op dat we ons Westerse bestaan in de laatste eeuwen hebben opgebouwd onder de noemer ‘Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap’. Daarbij zijn we allereerst de broederschap kwijt geraakt (grote families, dorpen, buurten, kerken, militaire dienst, vaste collega’s, etc.). Vervolgens zijn we de gelijkheid kwijt geraakt. Individuele ontplooiing legt namelijk ook naadloos de verschillen tussen de ene en de andere persoon bloot. Verschillen die vanzelfsprekend alleen maar groter worden. En dan heb ik het niet alleen maar over inkomen en vermogen. Wat we dan overhouden is vrijheid. Vrijheid in een wereld die snel individualistischer wordt. De anonimiteit neemt toe. En bij meer anonimiteit en minder broederschap is er ook steeds minder behoefte om elkaar te ‘helpen’. Bijvoorbeeld door herverdeling via de belastingen. Dan heb ik het nog niet eens over het opnemen van vluchtelingen…….

Bovenstaande heeft er bovendien toe geleidt dat er steeds meer regelgeving is gekomen. Regelgeving die vooral gericht is op de juridische rechten van het individu en steeds minder op de plichten naar de groep. Hoe je die groep dan ook definieert.

Zo zijn we niet alleen terecht gekomen in een situatie waarin het verschil tussen rijk en arm en tussen kansrijk en kansloos enorm toe blijft nemen, maar ook in een situatie waarbij we al te makkelijk zeggen ‘dat maak ik zelf wel uit’. Denk maar eens aan die mevrouw die bij een auto ongeluk de reanimatie staat te filmen. Zou ze dat ook doen als het slachtoffer iemand van ‘haar’ groep zou zijn? Denk maar aan de ambulancemedewerkers die gemolesteerd worden door omstanders. Zouden ze dat ook doen wanneer deze medewerkers deel uit maakten van hun groep?

Ik begin wat meer te begrijpen van anti-globalisten. Ik begin wat meer te snappen van mensen die ‘geen anderen die zich niet aanpassen’ in hun veilige buurtje willen. Nee, daar word ik niet blij van en ik ben er ook niet trots op. Wat ik me wel realiseer is dat ik al erg lang in de luxe leef dat persoonlijke ontplooiing me veel heeft gebracht. Daarbij beweeg ik me binnen mijn eigen groep op een manier die mij past. Dat heeft heel veel te maken met nature-nurture en geluk. Geluk!

Inmiddels vraag ik me af of het niet zo is dat er enorm veel mensen zijn (misschien wel de meerderheid) die veel gelukkiger worden van het bij een groep horen dan van individuele ontplooiing. En als dat inderdaad zo is, dan kunnen we ons met recht afvragen of we de laatste decennia niet veel te veel nadruk leggen op het individu en diens vrijheid en veel te weinig op de groep. De groep en de wensen die die groep (of groepen) heeft.

Wanneer je dat dan ook nog eens politiek vertaalt dan valt er toch echt wat voor te zeggen om deze wereld, te beginnen met ons eigen land, geschikt(er) te maken voor béide stromingen. Anders gezegd: PVV stemmers zijn niet slecht. Gutmenschen zijn dat ook niet. Misschien eens écht luisteren naar elkaar? Dan zou je er zo maar op kunnen komen dat individuele ontplooiing veel meer effect heeft wanneer je daarnaast tot een veilige groep behoort. En binnen die veilige groep is er niets fout aan wanneer mensen zich individueel ‘anders’ ontplooien .

Vrijheid? Heel graag. Gelijkheid? Ja, maar verschillen mogen. Broederschap? Een must!

Rob Franse, 7 augustus 2018