Natuurlijk ben ik beïnvloed door de prachtige uitzending van Zomergasten met Eberhard van der Laan (30/7/2017 en 10 dagen terug te zien via uitzending gemist). Niet in het minst door de gepaste emoties van het laatste half uur. Je zou bijna vergeten dat hij daarvoor ook heel belangrijke dingen zei, zoals “ik ben geen politicus”……..
In een tijd dat velen van ons de politiek helemaal spuugzat zijn is dat prettig om te horen, maar nog veel prettiger om te ervaren! “We” ervaren dat bij van der Laan, de Amsterdammers voorop, maar het geldt evenzeer voor bijvoorbeeld Ahmed Aboutaleb in Rotterdam en Marc Witteman in Stichtse Vecht.
Hoe kan dat nou? Burgemeesters zijn toch ook politieke figuren? Of waren dat in veel gevallen in ieder geval? En ze hebben toch te maken met een zeer politieke gemeenteraad?
Het antwoord is denk ik meerledig. Allereerst werkt het benoemingsproces denk ik heel redelijk (politieke partijen, commissaris van de koning en gemeenteraad samen). Ook de controle op de burgemeester werkt goed (gemeenteraad, ambtenaren en lokale media). Kennelijk heeft hij of zij een goed apparaat om zich heen. Maar dat kan toch niet de complete verklaring zijn? Hoe komt het dat een burgemeester in veel gemeenten daadwerkelijk boven de partijen staat? Echt een burgervader is? Zich een verantwoordelijk en betrokken bestuurder voelt? Zich ethisch en moreel gedraagt?
Weten doe ik het niet, maar ik vermoed dat de noden van een gemeente -haar inwoners, bedrijven en instellingen- de burgemeester dwingen om te besturen! Besturen op zo’n manier dat iedereen binnen de gemeente er beter van wordt. Je zou bijna denken dat een gemeente daarbij een betere organisatie en controlevorm kent dan een regering of een beursgenoteerde onderneming. Misschien komt het wel doordat er in een gemeente heel veel praktische zaken stomweg geregeld moeten worden. Misschien is een gemeente, van welke grootte dan ook, een vanzelfsprekend werkzaam geheel. Misschien heeft een gemeente minder dan een regering last van politiek en media. Misschien heeft een gemeente het voordeel dat ze geen aandeelhouders hebben die persé winstgroei willen. Anderzijds hebben gemeenten al te vaak de handicap van incapabele gemeenteraadsleden (de goeden uitgezonderd) en dito wethouders.
Of is het zo dat we van een burgemeester alleen het goede (willen) zien?
Wie het weet mag het zeggen…..
Rob Franse, 2 augustus 2017