Nu denk je natuurlijk dat ik ga vertellen over bourgondisch eten en drinken. Nou, daar heb je ten dele gelijk in. Maar het was veel meer dan dat. Het begon al in Brugge waar we opgingen in de stad en haar bewoners (wat nog een kunst is gezien de ruim 25.000 toeristen per dag). Gent echter was in meerdere opzichten een overtreffende stap. Wat een geweldige historie, wat een mooi samengaan tussen het heden en de afgelopen 800 jaar, wat een leuke mensen, wat een mooie gesprekken en wat zijn we heerlijk ondergedompeld in het rijke Vlaamse leven.
Op de terugweg in de trein hadden we mooi de tijd om te evalueren. “Wat was ons nou echt bijgebleven”. Welbeschouwd is dat niet goed te omschrijven. Zelfs niet in het bloemrijke Vlaams. Het heeft iets te maken met de manier van leven die velen van ons boven de Moerdijk toch een beetje vreemd is. Opvallend was bijvoorbeeld dat terrassen ook, en flink, bevolkt waren door mensen van onze leeftijd en ouder. Soms met kinderen. En meestal beter gekleed dan wij bovenmoerdijkers. Ze gaan meer “uit”. Kleden zich er voor. Hebben er zin in. Beleven de dag en de stad samen. Dagelijks hadden we wel 3 mooie gesprekken met volstrekte onbekenden. Steeds weer afwisselend inspirerend of stomweg gezellig. Het straalt van de mensen af.
Wanneer je in Gent aan de Graslei bent en je realiseert dat dit, nog meer dan Brugge en Antwerpen, ruim 300 jaar hét centrum van de wereld was, het centrum van de laken handel (de basis van hun rijkdom), al lang geleden bewoond door 65.000 inwoners…….., de start van de gegoede burgerij, de eerste echte strijd tussen machthebbers (graven, hertogen) en burgers en de stad nog steeds glorieus bestaat dan wekt dat respect. In ieder geval bij ons. Oké, het machtscentrum van de wereld is sinds 1585, de val van Antwerpen, verschoven naar Amsterdam (onze Gouden eeuw) en vervolgens via Londen naar New York, maar ze zijn er nog steeds!
Niet alleen met hun prachtige binnenstad, maar ook met een bijzondere tentoonstelling over “Voor God en Geld” en hun geweldige “Design museum”. Het verleden ontmoet het heden én de toekomst. En de mensen die wij spraken, veelal Gentenaren, waren trots, vriendelijk en open.
Wij hadden daar het gevoel dat tenminste een deel van de bevolking in staat was om dagelijks te leven en te genieten van het heden, met de waarde en de lessen van hun zichtbare geschiedenis indachtig en de blik op de toekomst die nooit zeker is……Maar misschien is dat wel wat ik wilde zien en horen……
Hoe je het ook wendt of keert, Brugge en Gent zijn fantastisch. Fantastisch vanwege hun heden en vanwege hun historie die hen leert hoe onzeker de toekomst is. Een rijk verleden waar Nederland en met name Amsterdam na 1585 de vruchten van plukte doordat de vluchtende welgestelden en intellectuelen aldaar meer vrijheid hadden dan in het door de Spanjool bezette Vlaanderen. Vrijheid.
Wat zou er eigenlijk met Vlaanderen gebeurd zijn wanneer ze de Spanjool hadden weten terug te dringen? Zouden ze dan nog steeds het centrum van de wereld zijn? Zou Amsterdam dan wel zo machtig geworden zijn? En daarmee heel Nederland? Ligt de sleutel dan bij vrijheid? In de ruimste zin van het woord?
In sommige gesprekken lieten Vlamingen blijken in hun gedrag vrij te zijn. In het genieten van het leven. Bijvoorbeeld via hun prachtige en vriendelijke manier van samen eten, drinken en praten. Met trots, niet alleen op hun nog zichtbare verleden, maar ook op wat ze nu laten zien, bijvoorbeeld op het gebied van fashion. Daaronder hoor je echter ook iets van weemoed. Weemoed vanwege een verloren kans en overheersing door “anderen”.
Tsja, zo evaluerend, de treinreis is al lang voorbij, onthoud ik vooral 2 dingen: Het nu volop genieten van het Bourgondische leven én het belang van vrijheid. Daarmee ben ik mijn Nederlandse voorouders dus zeer dankbaar voor alle vrijheidsstrijd die ze hebben gestreden, denk ik wel eens dat ze ook iets hadden kunnen leren van de bourgondische Vlaming, en voel ik me schatplichtig om onze vrijheid voor altijd in stand te houden.
Vrijheid gecombineerd met een goed maal, lekkere drank en gezellige mensen………….
Rob Franse, 14 september 2016