Prikkels voor de grijze massa

Ik ben zojuist even in m’n achtertuin geweest. Om 9 uur ’s avonds. Ik moest wat frisse lucht hebben en wat bewegen. Merkwaardig om op 20 februari  te ervaren dat het bijna warm aanvoelt bij 8 graden boven nul. Het waait hard, windkracht 5, maar in mijn tuin is daar niets van te merken. Ik hoor het vooral, in de hoge kale bomen achter de huizen. En ik merkte het aan m’n open haard die blok na blok gretig wegvreet. Terug in m’n oergezellige heerenkaemer zie ik dat de open haard nog steeds fantastisch z’n best doet. Vlammen die tot in de schoorsteen komen met daaronder een diep rood/oranje gloed van al bijna volledig verbrand hout.

Billy Holiday, the lady in satin, zingt op dit moment “I’m a fool to love you”. Ik geloof niet dat er ooit een zangeres is geweest die haar gevoel, haar melancholie, zo fraai heeft weten vast te leggen. Zo’n perfecte combinatie van verdriet en liefde, zo’n weergaloos geluid vanuit 1958, samen met het orkest van Ray Ellis. Zachte schoonheid en perfecte muziek gekoppeld aan ellende en tederheid.

Het is bij zulke muziek en zo’n snorrende open haard dat mijn heerenkaemer optimaal tot leven komt. Mijn sigaar perfect combineert met de Armagnac. Het moment waarvoor Armagnacglas en de asbak ontworpen zijn.  Net als de Bommelstoel, de Pers op de vloer, de ……..

Soms is het heerlijk om even door te draven in je eigen melancholie. Even weg van m’n geliefde pak kranten. Een zaterdagavond in absolute rust en harmonie door te brengen. Het voorrecht om iets ouder te zijn en dat ook te mogen zijn. Gewoon samen. Dingen zeggen en te horen zonder te praten.

 

De gedachten dwalen af naar vanmiddag. We waren met onze zoon in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. Prachtig gerenoveerd museum. Vooral de afdeling Grieken trof ons. Wat je ook denkt over deze periode, hoe vaak er ook gevochten werd, het was ook de tijd van mijn held Socrates. En het was de tijd dat volkeren in vrij verband met elkaar samenleefden waarbij ze elkaars goden respecteerden. Jij jouw god, ik mijn god. Of goden. Even goede vrienden. Wat is er toch met ons gebeurd dat we na die periode elkaars goden zo zijn gaan opdringen? We op dat gebied zo verdraaid weinig verdraagzaamheid naar elkaar hebben ontwikkeld. Bij thuiskomst las ik over een grote vechtpartij in een Belgisch opvangkamp. De reden voor het vechten was dat een vrouw weigerde een hoofddoek te dragen……..

Tsja, tussen het kennis opdoen over de Grieken, het ons daar over verwonderen en de open haard met the lady in satin als perfecte begeleider zaten een paar nieuwsberichten. En in dit geval besloot ik ze weg te leggen. Even niet. Misschien wel uit angst voor nog meer onzin. Onzin die vaak voortkomt uit het perse direct willen melden van een nieuwsfeit in combinatie met een directe dúiding daar van. Waarom toch? Ik weet toch dat ook jij, verslaggever en mediaman, eerst eens even moeten  lezen en nadenken alvorens tot een geloofwáárdige duiding te komen…….

 

Misschien, heel misschien, ligt het geheim van een evenwichtiger wereld in het je terugtrekken bij de muziek van the lady in satin. Misschien een snorrende open haard. Rustig mijmerend. En bij mij helpen daar de armagnac en sigaar bij. Het geeft me de rust om niet direct op zoek te gaan naar de hype van de actualiteit. De idioterie van duiding binnen een uur. Het innemen van stellingen. Het vinden dat…….. Misschien deed Angela Merkel wel het zelfde toen ze gisteren de vergadering ontvluchtte en even een puntzak frieten ging eten. Lekker even alleen; met frieten, wellicht omdat de open haard niet in de buurt was…………

 

Ik vraag me af of we niet iedereen die zijn of haar mening onmiddellijk klaar heeft, een stelling inneemt, een duiding geeft, in protest komt, actie onderneemt of wat dan ook eerst 2 uur bij een knapperende open haard moeten zetten en 2 uur moeten laten luisteren, zonder te praten, naar The Lady in Satin. Het lijkt mij het proberen waard!

 

Ondertussen buldert de wind in de schoorsteen. Dat roept om een vers blok hout. En om het bijvullen van het glas. En dat is wat ik nu ga doen.

 

 

Rob Franse, 20 februari 2016

 

 

 

Afgelopen week schreef weer zo’n beetje iedereen over de banken. En niet alleen economen, maar ook psychologen, neurologen en zelfs een bioloog. Vaak met als onderliggende vraag: “Hoe kan het toch zijn dat bestuurders van banken……….”.

Veel van die vragen lijken mij flink overbodig. Ik weet al van kinds af aan dat je de kat niet op het spek moet binden, dat een loterij zonder nieten niet bestaat en dat bomen niet tot in de hemel groeien.

Ik moest terugdenken aan de fabel van de pad en de schorpioen. Zij zaten samen op de oever van een beekje. De schorpioen wilde graag naar de overkant, maar omdat hij niet kan zwemmen vroeg hij aan de pad of die hem niet op z’n rug mee kon nemen naar de overkant. “Nee, natuurlijk niet”, zei de pad, “want dan prik je mij en dan ben ik dood”. “Natuurlijk prik ik jou niet, pad, want als ik dat doe dan ga jij dood en dan zink je en dan verdrink ik en dan ga ik ook dood”. Daar moest de pad over nadenken. Het voelde niet goed maar hij kon geen tegenargument bedenken. Daar gingen ze dus, de pad met de schorpioen op z’n rug. Halverwege de oversteek roept de pad “Au, je hebt me geprikt. Nu gaan we beide dood. Daarom zou je mij niet prikken”. De schorpioen gaf als antwoord “Ja maar pad, ik ben een schorpioen. Ik prik nu eenmaal”.

Op de oever vroegen een aantal dieren zich af wie er nu eigenlijk schuldig was. Ze kwamen er niet echt uit. Wel werden ze het eens dat pad en schorpioen beide dom waren. En wie er nu het domste was…….

 

Wanneer je dit vertaalt naar bankieren en bankiers, die niet voor eigen risico handelen, niet met hun eigen vermogen aansprakelijk zijn, wel bonussen krijgen maar geen malussen hoeven te betalen……Bankiers die zich moeten beschermen tegen overnames en onder druk staan van aandeelhouders…..Altijd als Alfa apen boven op de rots vechten met andere apen, waarbij ze er vaak geen idee van hebben wat er onder aan die rots gebeurt…..Dan deel ik hen de rol van de schorpioen toe.

En in de rol van de pad zie ik dan vooral toezichthouders (DNB, AFM,….) en overheid. Bij de overheid denk ik dan vooral aan de rol die ze hebben als (fiscaal) regelgever en wetgever. Een overheid en toezichthouders die jarenlang de apenrots alleen maar interessanter gemaakt hebben. Die rots die kreeg een heel flinke aantrekkingskracht op alles wat een alfa mannetje was (niet alleen apen maar ook schorpioenen raakten geïnteresseerd). De padden vonden het wel prima zo; werden zelfs vriendjes met alle bewoners van de apenrots. Iedereen tevreden. Ook de padden, die vonden dat er best nog wat meer beesten op de rots bij konden. Werden zij niet meer gestoord in hun beekje.

 

Wat hebben we nu dus? Een aantal dooien (pad en schorpioen zijn verzopen), een flink aantal gewonden boven op en onder aan de berg (verschillende soorten alfa mannetjes) en de rest van het dierenvolk dat toeziet hoe deze gewonden voorlopig bezig blijven met het likken van hun wonden. Het evenwicht in de dierenwereld is weg. En het herstel van dit evenwicht zal nog wel even duren. En daar hebben we allemaal last van.

 

Hoe je dan wel moet bankieren? Eigenlijk op dezelfde manier waarop je met een liberaal kapitalistische maatschappijen omgaat. Op dezelfde manier waarop je kinderen opvoedt.  Het is allemaal prachtig, maar zonder heel duidelijke en harde grenzen, zonder heel goede onafhankelijke controle weet je zeker dat het hartstikke fout zal gaan.

Bepaalde types verander je niet. Schorpioenen en Alfamannetjes zijn bovendien geen partij voor Padden. De grote vraag is dan ook, wat mij betreft, wie je op welke manier de Schorpioenen en Alfamannetjes in toom laat houden.

 

Rob Franse, 16 februari 2016