De duivel komt terug voor meer!

En dat voelt, zeker in eerste instantie, best goed. Het vervolg daarentegen…..

Laat ik bij het begin beginnen. In onze opvoeding en middels ons schoolsysteem worden we klaargemaakt om te genieten van al datgene wat de duivel te bieden heeft. Nog sterker: We leren in hoge mate om zelf duivel te zijn. Dat zit zo: Wij leren kennis aan (geen kunde) wat ons perspectief zou moeten bieden op een goed betaalde baan die gekoppeld is aan die kennis (of het diploma; dat laat ik even in het midden). Met die kennis (wetenschap?) gaan we aan de slag, waarbij de aller slimsten (?) van ons terechtkomen bij bedrijven die ons, middels de psychologie opgedaan in Las Vegas , ongemerkt weten te verleiden -via ons onbewustzijn- tot vele verschillende vormen van consumptie op de heel korte termijn. De truc daarachter is dat je ongemerkt op de lange termijn verslaafd bent geraakt. Denk daarbij niet alleen aan sigaretten en alcohol, maar ook aan vakanties, supermarkten en social media. Allemaal instant bevrediging met verslavingseffecten op lange termijn.

Zeg eens eerlijk: Heb jij in je opvoeding of op school ooit geleerd om met dit soort zaken om te gaan? Neen, helaas. Je hebt kennis wat kennis opgedaan maar nauwelijks kunde. Laat staan dat je geleerd is om te leren van de ervaring van anderen; wellicht ouderen. Nog sterker: Is jou ooit iets geleerd over de basis van ons Westerse bestaan? Waarschijnlijk weet je niet eens wat die basis is. Die basis ligt in de combinatie (!) van vrijheid, gelijkheid en broederschap. Alle drie zaken om te delen en niet om alleen maar te nemen. Liberale democratie? Dat is vooral de plicht om je te informeren en mee te doen; geenszins een systeem om lui bij achterover te hangen. Heb je dan geleerd om de wet te volgen? Een wet die gebaseerd is op de idealen van de verlichting, waaronder vrijheid-gelijkheid en broederschap? Ik denk het niet.

Er is dus iets heel vreemds aan de hand: We hebben wel wetten gebaseerd op de verlichting, maar we leren niet tot nauwelijks over het waarom, laat staan over het hoe daar van! Informeren, kritisch nadenken en filosofie horen daar noodzakelijk bij. Daar doen we in onze opvoeding en opleiding nagenoeg niets mee. We leren slechts dat je bij overtreding van die wetten schuldig bent en dus schuld moet bekennen én een boete moet betalen.

Zet dat eens tegenover de Islam. Daar ken je, om er bij te horen, vele verplichtingen die ook echt moeten (5 x bidden per dag, ramadan, etc.) maar waarvoor je ook een beloning krijgt. Tegenover het moeten staat beloning; al was het maar dat je per direct echt bij een eensgezinde groep hoort.

Tegenover atheïsme, humanisme en eigenlijk ook het huidige Christelijke geloof staat eigenlijk niets anders dan perspectief. Maar welk perspectief? Vooral het perspectief van erbij horen of er niet bij horen. Een twee klassen maatschappij. Waarbij ‘er bij horen’ vooral betekent dat jij jouw kennis gebruikt om middels jouw (financiële) positie je eigen vrijheid te kopen. Gelijkheid is er niet bij. Gelijkheid komt voort uit broederschap en die hebben we ongemerkt in de laatste decennia verloren! Ja, we hebben sociale wetten, maar dat is amper meer een echt ‘er bij horen’.

Ondertussen wil die duivel, die (dus) staat voor jouw (!) eigen vrijheid, (financiële) welstand en instant consumptiepatroon -wat o zo verslavend- is, meer en meer en meer. Hij (of zij) wil zo veel meer dat een flink deel van ons het niet meer vol houdt. Dat noemen we tegenwoordig ‘eigen schuld’, want de kansen lagen er toch.

Op dat moment komt die zelfde duivel weer terug. Nu in de vorm van über stoer dogmatisme, populisme, vijanden zoekend, een ander de schuld gevend en jou bevestigend in jouw boosheid. Stoere mannen (….) die het wel eens voor jou zullen opnemen……

Ja, ja. De duivel maakt weer eens overuren. Hij heeft honger. Hij wil meer. Het interesseert hem niet of het goed of slecht met jou gaat. Hij verleidt je tot meer welstand of meer boosheid. Eén van beide.

Wanneer gaan we elkaar leren dat het leven niet begint met kennis en consumptie, maar bij kunde, ervaring, vrijheid, gelijkheid, broederschap, je informeren, delen en er oprecht bij horen? Met voldoening, plichten, luisteren en gewoon doen in plaats van de ultieme zoektocht naar persoonlijk geluk?

Je vraagt je af waar die duivel de volgende keer opduikt. En in welke gedaante. Je vraagt je af of de duivel niet stiekem in jezelf zit. Of je niet krijgt wat jezelf gezaaid hebt.

Waar het om gaat, ik lijk wel een dominee of een goeroe, is dat het begint met het aanleren van waarden en normen. En vooral het filosoferen daar over. Waarden en normen waarmee we deze zeer snel veranderende en soms unheimische wereld samen (!) goed aankunnen. Kunde voor kennis.

Er ligt zo veel moois in het verschiet. Helaas lijkt dat slechts bestemd voor diegenen die de kunde hebben om er mee om te gaan.

Ik wens jou een prachtige toekomst toe. Een toekomst in broederschap.

Rob Franse, 11 juni 2018

Ik zoek iets maar ik weet niet wat

‘Eigenlijk zoek ik niet eens maar hoop ik iets te vinden. Ik zoek iets maar wat dat iets is weet ik niet. Vaak weet ik wel dat dit het niet is. Of het niet kan zijn. Ik denk dat er meer moet zijn. En ja, nou zo dus; heb jij dat niet? M’n hoofd zit ook best vol maar het voelt ook leeg en onrustig. Ik kom ook aan zo veel dingen niet toe. Ik kan ook vaak niet. Ik word ook heel veel gestoord. Soms denk ik wel eens….. Maar ik kan het niet goed onder woorden brengen’.

Nu wordt het interessant. Ga vooral door met denken. Informeer je ook goed. Hoor het kraken daar bovenin. Sluit je af voor van alles en nog wat dat door je hoofd schiet. Doe er iets bij waarvoor je moet bewegen. De combinatie van bewegen en denken is een hele goeie. Blik op oneindig. Het verheldert je geest.

Veel hoofden zitten tegenwoordig zo idioot vol. En daar blijft maar bijkomen. Dat terwijl je eigenlijk de tijd en ruimte zou moeten maken om te (re-)organiseren. En bij reorganiseren hoort nadrukkelijk ook weggooien. Dat geldt dan in het bijzonder voor ‘vroeger’, voor frustraties en voor irritaties. En natuurlijk voor al die stomme moetjes die jij jezelf hebt opgelegd onder het excuus dat het wel moet om ‘er bij te horen’ wat vaak zoveel betekent als ‘kijk eens wat een gave dingen ik doe’ (met in het achterhoofd dat het vooral zaken zijn waarmee je een ander de ogen uit kunt steken; of tenminste even gaaf en vet bent).

Hou toch op. Ga de tuin schoffelen, het grind harken, de auto wassen, het huis schrobben, opruimen, hout hakken en pak daarna een echt boek (je weet wel, een flink aantal beschreven bladzijden die aan elkaar gemaakt zijn met een kaft er omheen). Ga er voor zitten, zet de telefoon uit, zet je computer uit, zet de TV uit, maak de deurbel onklaar, vergeet de eventuele troep en de ‘o ja, dat moest ook nog’ dingen en lees tenminste een uur ongestoord.

Ben je nu nog steeds op zoek? Naar iets? Of ga je nu gewoon dóen. Lekker. Even een kwartiertje kletsen misschien. Dat kan je gedachten ook aardig ordenen. Of ergens echt over nadenken, geconcentreerd, waarbij je jezelf wel goed móet informeren want anders heeft nadenken totaal geen zin. Wellicht een echt gesprek houden over datgene waarover je je geïnformeerd hebt en waarover je hebt nagedacht. Wie weet levert het wel ‘iets’ op. Zeker wanneer je een echte gesprekspartner van vlees en bloed hebt die je kunt zien, horen, ruiken en aanraken. Iemand die jou kritiek wil geven.

Weet je, misschien lukt het nu ook zo maar om het ‘iets’ onder woorden te brengen. ‘Iets’ onder woorden brengen begint namelijk met datzelfde ‘iets’ eerst echt begrijpen. Ik weet niet hoe het jou vergaat, maar mij lukt het niet om wat dan ook onder woorden te brengen wanneer ik het niet echt goed begrijp. Vaak moet ik het ook eerst opschrijven (en corrigeren).

Kortom: Beweeg, gooi weg, informeer je, sluit je af, reorganiseer, denk na, bespreek en dóe!

Misschien moet je ook even terugdenken aan de jaren ’60. De meeste mensen stonden met hun poten in de klei. Echt nadenken deden velen niet. Ze deden én accepteerden. Accepteerden het leven op een manier waar wij met z’n allen nog veel van kunnen leren.

Misschien moet ik dat wel toevoegen aan ‘kortom’: Accepteer en kom in beweging. Doe. Vergeet de jeuk uitspraak ‘aan jezelf toekomen’ en kom wel degelijk aan jezelf toe. Velen gaat al doende denken beter af dan zittend denken…… Wie weet, ben jij wel zo’n type. Wanneer dat zo is en je handelt daarnaar dan siert dat jou.

Nog steeds een (te) vol hoofd? Schrijf het weg! Doe dat kort en leg het weg. Je schrijft het niet op om mee aan de slag te gaan maar om het kwijt te raken. En dat voelt hartstikke goed!

Zo. En nu aan de slag. Gewoon doen. Lekker.

 

Rob Franse, 5 juni 2018