Kun je iets voor elkaar krijgen zonder ontspannen te zijn?
Kun je samen iets voor elkaar krijgen zonder een ontspannen samenzijn?
Kun je aandacht geven of aandacht krijgen zonder ontspanning?
Kun je ontspannen zijn bij een gebrek aan tijd en een hoofd vol andere zaken?
Kun je ontspannen zijn wanneer je steeds weer wordt afgeleid en je gedachten elders zijn?
Ongemerkt heb ik mezelf die vragen gesteld voordat ik 10 dagen geleden de eerste van een serie wijnproeverijen organiseerde. En ja, die eerste proeverij was een succes. Dertien heel verschillende personen anderhalf uur lang tegelijkertijd ontspannen en gefocust. Vooral proevend van en pratend over verschillende wijnen. Duidelijke verschillen van mening die ook uitgesproken werden waarbij geen enkele opmerking fout was. Om vervolgens tegen het einde van die proeverij ook over heel andere zaken te praten.
Inmiddels stromen de aanmeldingen voor de volgende proeverij binnen waarbij vooral opvalt dat men er echt zin in heeft. Ik zie er naar uit. Iedereen weet nu hoe zo’n samenzijn in z’n werk gaat. Dat er stomweg duidelijke ‘eisen’ gesteld zijn als ‘kom op tijd, wees nieuwsgierig, proef echt, neem geen kinderen mee’ etc. Mooi is het vervolgens om te zien dat iedereen bij elk nieuw glas even wacht met een eerste slok totdat ik er iets over verteld heb. Dat hoefde ik helemaal niet te vertellen.
Niemand sloot elkaar uit. Iedereen hoorde er bij. Voor iedere opmerking was er aandacht …………
Nog nagenietend las ik de volgende dag de kranten. Kommer en kwel. Vooral heel veel personen en instanties die zichzelf uitgesloten voelen. Met daar tegenover net zo veel personen en instanties die zeggen niemand uit te sluiten; op weg naar een inclusieve wereld. En daar weer tegenover personen en groepen die anderen juist uit willen sluiten. Of willen straffen. Bijvoorbeeld omdat die anderen zich niet voldoende aanpassen (aan hen en hun ideeën).
Geen dialoog. Geen gesprek. Geen enkele ontspanning. Nauwelijks aandacht voor de tegenwerpingen van de anderen.
Waar dit op zich al jammer is, daar gaat dit in veel situaties zelfs richting triest. Bijvoorbeeld wanneer je ‘klant’ bent van de jeugdzorg. Of slachtoffer van de toeslagen affaire. Gediscrimineerd wordt. Of -veel meer onderhuids- als slechterik afgeschilderd wordt omdat je niet voldoende milieu bewust bent. Niet alleen wordt je daardoor ‘uitgesloten’ van sommige zaken, het kan in veel situaties ook heel ‘vernederend’ voelen. ‘Jij’ hoort er immers niet bij.
En, nu komt ie, daar zijn de meeste uitgeslotenen zelf niet (!!) schuldig aan. Hen is hoogstwaarschijnlijk niet het voordeel ten deel gevallen om met voldoende liefde en aandacht én kracht de benodigde bagage te verzamelen om het leven in al haar facetten aan te kunnen. Mee te kunnen doen.
Het volgende probleem voor deze groep is dat we als maatschappij niet de tijd en aandacht bieden, inclusief heel duidelijke verwachtingen en gedragsregels, waardoor ze alsnog aan kunnen haken. Mee kunnen doen. Gewaardeerd worden. Meestal komen we als maatschappij niet verder dan iets tussen ‘Jij moet’ (zonder voldoende goede uitleg) ‘en anders!’ enerzijds en zachte heelmeesters anderzijds.
En dan zijn wij, de niet-uitgeslotenen, verbaasd dat een deel van deze groep uitgeslotenen niet meer stemt. Gele hesjes aantrekt. Gelooft in complottheorieën.
Dat een deel van deze groep zelfs wraakzuchtig wordt. Misschien vanuit een onbewuste wanhoop.
Maar ook dat menig ‘gematigd denker’ toch maar op de Republikeinen stemt omdat het alternatief bestaat uit Woke mensen die jou uitmaken voor racist omdat je niet uitgesproken genoeg antiracist bent.
Het is een flinke stap verder maar toch. Ook een Trump voelt zich uitgesloten. Hij was oorspronkelijk een democraat maar kwam her en der niet door de ‘linkse’ en ‘culturele’ ballotage heen.
Zelfs Poetin heeft een periode gekend dat hij mee wilde doen met Europa………….
Beiden zijn -extreme- voorbeelden van mensen die zich uitgesloten en vernederd voelen.
Beiden zijn mannen die iets in zich hebben waardoor andere uitgeslotenen zich tot hen aangetrokken voelen. Een vorm van ‘gedeelde vernedering’ en samen sterk? Uit op wraak?
Ontspannen bijeenkomsten. Tijd voor elkaar nemen. Duidelijk zijn over elkaars verwachtingen. Elkaars wensen. Meningen.
Zo weinig mogelijk via (sociale) media. Of mail. Of Twitter. Hoe moeilijk velen dat ook vinden. Maar hoe minder je praat, hoe minder andere meningen je hoort, hoe onbekwamer je wordt in het houden van ‘goede gesprekken’. Iets wat in de laatste 2 corona jaren velen van ons is overkomen.
Alle mensen deugen? Ik betwijfel het. Al was het maar omdat we er te weinig de tijd voor nemen. Te weinig samen ontspanning zoeken.
Rob Franse, 7 april 2022