Tegelijkertijd is het in deze tijd van grote veranderingen heel erg moeilijk om ‘een beter gelijk’ te vinden. Toch zou dat het mooiste zijn: Nog steeds gelijk hebben maar nu béter. Meer dan ooit valt dit laatste ontzettend tegen. De hoeveelheid (tegengestelde) informatie is zó groot en verandert zó snel dat je bijna niet meer weet wie en wat je moet geloven. Daarnaast zit ieder mens steeds voller met verwachtingen die bovendien dóór die snelle veranderingen niet meer waargemaakt kunnen worden. Al snel kom je dan in situaties terecht die voelen als ‘er is me iets afgenomen terwijl ik had mogen aannemen dat ….. en dat is niet eerlijk!’.
Weet je waarom ik best wel vaak gelijk heb? Omdat ik m’n gelijk beetje bij beetje aanpas, wat dan weer lukt omdat ik m’n verwachtingen met regelmaat aanpas…… Iets wat al te veel mensen juist niet doen. Velen houden juist hardnekkig vast aan hun verwachtingen en plannen. Dat is best begrijpelijk maar niet slim!
Die hardnekkigheid zie je momenteel veel bij mensen van 30 jaar oud en jonger. Zelfs in het FD las ik een interview met deze jongeren waarbij ze vertellen wat ze sinds hun 14e allemaal doen om hun doelen te bereiken. Op zich best indrukwekkend (en veel meer dan ik ooit heb gedaan) maar daar staat een idioot eisenpakket, vooral aangaande het soort werk wat men wenst, tegenover. Twee voorbeelden: Allereerst een 30-jarige bioloog die een baan zoekt in vast dienstverband van 3 dagen per week met veel flexibiliteit als mediator of als coach! Waarom niet eerst aan de gang als bioloog en over een jaar of 20 (mét levenservaring en de juiste opleidingen) nog eens nadenken? Vervolgens een 21-jarige studente die sinds haar 14e aan haar CV werkt en op school al 3 maal een burn-out heeft gehad…. Waarom pas jij je doelen niet aan?
Tussen de 30 en 55 jaar oud zie je momenteel ontzettend veel drukke mensen die echt nergens tijd voor hebben, behalve voor vakanties en voor gesprekken met de onderwijzers en leraren van hun koningskroost. Ook die zaken moeten, net als binnen hun werk, in moordend tempo. Vooral doen en een mening hebben naast het overal het maximale uit willen halen. Waarom? En waarom je niet zo af en toe ergens echt in verdiepen en je rustig verwonderen over bijvoorbeeld jouw eigen gedrag? Leren dat denken op de lange termijn, het uitstralen van rust en het hebben van compassie ook bevredigend kunnen zijn? Of zijn dat zaken die niet sexy genoeg zijn om te delen op social media?
Boven de 55-jaar, mijn eigen leeftijdsgroep, hoor ik vooral veel geklaag. Het zou allemaal niet eerlijk zijn. En zo is het ook! De verwachtingen die je tussen 25e en 45e had komen in veel gevallen niet uit. De wereld verandert en daar lijkt weinig aan te doen. Ik denk dan altijd dat je 2 mogelijkheden hebt, namelijk huilen of aanpakken, maar misschien moet ik wel vooral zeggen: Pas je verwachtingen en dus je eigen gelijk aan!
Dit zo schrijvende kort na een geweldig leuk wijkfeest waar alle generaties aanwezig waren denk ik wel eens dat het geheim er in zit om ontspannen en langdurig naar elkaar te luisteren. Ik heb in ieder geval weer veel geleerd van een aantal veertigers. Vervolgens is mijn kijk en mijn verwachting weer wat bijgesteld. Dat voelt goed! Ik heb weer een beetje meer gelijk dus.
Weet je wat ik mis? De ouderwetse rookruimte! Weinig wat zo verbindend was tussen generaties en tussen verschillende niveaus als samen roken. Wat dat betreft kun je zeggen dat de grootste en treurigste niet doorgevoerde verandering bestaat uit het niet ontwikkelen of bestaan van een gezond (of tenminste neutraal) rokertje. Jammer!
Tot slot: Ga praten over jouw gelijk met meesters in plaats van het kijken naar schermpjes of het praten met coaches. Maak tijd voor het praten met en luisteren naar meesters. Wie dat zijn? Dat kan iedereen zijn, maar je herkent ze meestal doordat ze een combinatie van ervaring, (levens)kunde, kennis en een vragende blik hebben (dat zijn er inderdaad niet zo gek veel). Een vragende blik waaruit blijkt dat ze zichzelf daarbij altijd als leerling blijven zien en (dus) ook vragen aan jóu hebben. Waar je ze kunt vinden? Relatief vaak in rookruimtes :-). Daar kunnen ze meestal in rust nadenken, al was het maar omdat die steeds rustiger worden.
Rob Franse, 4 september 2019