Nog veel mooier dan tevredenheid.

Ik hoor je al denken: Geluk! Misschien wel rijkdom. Een lang en gezond leven. Liefde!

Mwâh. Klinkt mooi maar ik geloof van niet.

Voor alle duidelijkheid: Natuurlijk willen we tevredenheid, geluk, rijkdom, een lang en gezond leven en liefde. Afgezien van de vraag hoe je dat voor elkaar krijgt en de daaraan gekoppelde vraag of het met stom geluk te maken heeft, kun je jezelf ook afvragen of je het hier misschien hebt over uitkomsten. Uitkomsten die soms waarde hebben en soms niet. We kennen allemaal wel mensen waarvan we denken ‘Hoe is het mogelijk! Hij/zij had toch echt alles?’

Terug dus naar daar waar het begint: Zelf je eerste stapjes zetten! Eindelijk kun je mee met de anderen. De wereld ligt voor je open. Je doet het zelf! Vele jaren later ben je wellicht op het punt dat jouw zoon of dochter zijn of haar eerste stapjes zet. O wat ben je blij en trots. Waarom je trots bent? Volgens mij heeft het 2 redenen: Het feit dat jouw kind zich zelf begint te ontwikkelen en het feit dat jij daar aan hebt bijgedragen…….

Zelf ben ik al jaren voorbij mijn eerste stapjes en die van mijn kinderen. Ik heb tijd om na te denken en te beschouwen. Mijn eerste stapjes zijn veranderd in moeizamere stapjes (jawel, het is de leeftijd). Maar stappen nemen doe ik nog steeds. Tevredenheid heb ik trouwens ook nog steeds, maar helaas minder dan het ooit was. Wanneer je daarover nadenkt dan is het ook duidelijk waarom die tevredenheid minder is geworden. Het heeft alles te maken met het minder kunnen bijdragen dan ik voorheen kon. Dan ik nu zou willen.

Zo kom ik als vanzelf terecht bij datgene wat nog mooier is dan tevredenheid, namelijk het kunnen bijdragen aan tevredenheid. Maar ook aan het kunnen bijdragen aan een beter en mooier leven. Een rijker leven. Een eerlijker leven. Een leven met vertrouwen in de toekomst (die je op mijn leeftijd steeds minder in de hand hebt). Een leven met altruïsme. Een leven samen met mijn omgeving. Maar ho! Wacht even. Ik kan nog steeds bijdragen! Dat probeer ik ook op alle mogelijke manieren en dan met name als vrijwilliger, als luisterend oor, als onder woorden brenger en als een Bourgondisch voorbeeld van de levensgenieter. Maar óók door het nog steeds proberen deze wereld een beetje mooier te maken!

Daar wringt de schoen. We leven in een tijd van snelle en grote veranderingen met zeer grote uitdagingen. Een tijd waarin wij, in ons land, vooral tevreden zijn door onze vrijheid maar deze nauwelijks inzetten voor een betere wereld. Niet voor nu en al helemaal niet voor straks. We weten ook niet hoe. We hebben gezien dat communisme en socialisme niet werken. We zijn bang voor dictators en voor fascisme. Het huidige neoliberalisme werkt ook al niet voldoende. De Verlichting en het liberalisme zijn wellicht de beste weg, maar ze missen een (romantisch) verhaal. Ze missen al helemaal het verhaal van samen, van altruïsme, van inclusie, van opoffering om het ook straks (met z’n allen) goed te hebben.

Ook ik mis dat verhaal. Ook ik heb dat verhaal niet. Bovendien ben ik (meestal) geen prediker maar een beschouwer. Een beschouwer die blijft zoeken naar welk goed verhaal er bij het liberalisme past. Een verhaal waardoor we als vanzelf zeggen: ‘natuurlijk moeten we ook iets doen aan het milieu, aan eerlijke verdeling van kansen, aan fatsoen, aan …..’ Maar bovenal een verhaal waaraan wijzelf écht kunnen bijdragen! Net als bij die eerste stapjes. Een verhaal wat wij samen leven en waar wij samen trots op zijn. Samen de wedstrijd begonnen en gewonnen.

Het lijkt er op dat de Chinezen zoiets doen, maar helaas zonder echte vrijheid. Hoe kunnen wij dat doen? Met behoud van (voldoende) vrijheid?

Als Dionysisch pessimist ben ik altijd hoopvol en altijd in staat om er iets moois van te maken. Dat ‘mooie’ bestaat voor mij uit ‘bijdragen’. Momenteel vooral als vrijwilliger. Maar wie weet wat de toekomst brengt?

Bijdragen dus. En attent blijven kijken. Wiens glas moet bijgevuld worden? En met wat? Of juist niet? Lukt het me om dat met vriendelijkheid te blijven doen? Of ontplof ik van tijd tot tijd? Blijft mijn bijdrage aan deze maatschappij voldoende om tevreden te blijven? Draait de maatschappij zelf in de komende jaren misschien ook wel meer naar bijdragen in plaats van consumeren op weg naar tevredenheid? Of behoud van tevredenheid?

Rob Franse, 27 mei 2019

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *