Maand: januari 2018

Of we hebben domme herders. Daar doet onze ontwikkeling als mens in de laatste 3000 jaar niets aan af. Nog sterker: Daar ligt het bewijs voor de domheid van zowel schapen als herders. Je zou kunnen zeggen dat we ons technisch gezien geweldig, buitengewoon en heel bijzonder ontwikkeld hebben. De manier van met elkaar omgaan, samenleven zo je wilt, is helaas nog steeds een volstrekt drama. De huidige problematieken als overbevolking, klimaatverandering, polarisatie, groeiende verschillen tussen rijk en arm, honger en verschillende oorlogen zijn daarvoor meer dan voldoende bewijs.

Waarom ik mensen vergelijk met schapen? Omdat we kuddedieren zijn (een enkeling daargelaten, maar dat geldt voor schapen natuurlijk ook; dat noem je dan een afgedwaald schaap). Ten eerste zijn we kuddedieren door onze manier van op een kluitje leven en elkaar nadoen (mode, hypes, facebookgedrag, etc.) en ten tweede zijn we dat omdat we uiteindelijk achter leiders aanlopen wanneer het een beetje spannend wordt. We wijzen dan bijvoorbeeld naar de overheid die ons moet beschermen tegen van alles en nog wat.

Maar we zijn wel heel merkwaardige schapen. Zolang het goed gaat denken we altijd weer dat we alles zelf kunnen. Dan willen we geen herders en al helemaal geen herdershonden. Dat weten we ze goed duidelijk te maken ook. Met als gevolg dat herders en herdershonden zich ook nauwelijks ontwikkelen en van het toneel verdwijnen. Wanneer we dan plotseling herders nodig hebben, omdat we toch met z’n allen een beetje dezelfde kant op willen en er plotseling toch bescherming nodig is tegen gevaar (wolven?) dan gaan we eerst zoeken binnen onze eigen kudde. De zwarte schapen sluiten we uit of proberen we wit te maken en het hardst blatende schaap krijgt de leiding. Maar ja, het blijft een schaap. Met alle beperkingen van dien.

Uiteindelijk gaan we dan toch op zoek naar herders. Wanneer blijkt dat herders niet meer bestaan dan zoeken we iets vergelijkbaars. De kans is groot dat we dan terechtkomen bij wolven in schaapskleren. Die beschermen ons in eerste instantie tegen de wolven van buitenaf om zich vervolgens lekker te goed te doen aan de kudde. Voor wat hoort wat niet waar?

Waarom de herders zo dom zijn of waren? Vooral omdat ze dachten dat schapen die zich technisch zo goed ontwikkelden veel meer vrijheid aankonden. Ook de wat mindere schapen zoals lammetjes en hele oude of kreupele schapen. Ze gingen van het ene uiterste naar het andere. Eerst hielden ze de schapen streng in de kudde om ze later geheel vrij te laten. Beide bleek niet te werken. En die schapen maar blaten. Om gek van te worden.

Dat is ook een beetje het probleem van de schapen. Op een zeker moment denken ze het zelf wel te weten. En uit hun geblaat kun je niet goed opmaken of dat ook echt zo is. Wat wel zeker is: Blaten doen ze altijd, behalve wanneer ze eten of slapen. En dat blaten is vaak zo irritant dat zelfs goede herders het evenwicht in de kudde maar moeilijk weten te bewaren.

Eigenlijk zou je schapen moeten hebben die zich bewust zijn van hun beperkingen. Maar ja …….

Rob Franse, 24 januari 2018

Erger kun je een kind niet belasten. Ik realiseerde me dat nooit zo. Toch las ik het onlangs als klein stukje in een veel groter artikel. ‘Natuurlijk’, dacht ik, wanneer je dat op de verkeerde manier en op het verkeerde moment tegen je kind zegt dan belast je dat kind veel te zwaar. Een grotere belasting is bijna niet denkbaar!

Kinderen willen later van alles worden. Ze willen een bepaald vak leren, een bepaalde studie doen, sporten, muziek maken, misschien wel trouwen en kinderen krijgen. Ze willen vrienden, vakanties en misschien wel ergens bij horen of uitblinken in wat dan ook. Daar kunnen ze best wat steun bij gebruiken want het gaat meestal niet vanzelf. De laatste 10 jaar is het misschien wel moeilijker dan ooit doordat we in een nieuwe ratrace beland zijn en omdat we, vooral via social media, gebombardeerd worden met voorbeelden van succes. Soms lijkt het er op dat bijna iedereen succes heeft.

Jij ziet hoe moeilijk het is voor een kind en zegt, met de beste bedoelingen, ‘als je maar gelukkig wordt’. ‘Jaha’ denkt dat kind ‘maar ik word pas gelukkig als ik ……’ En dan volgt er een hele serie zaken die allemaal belangrijk en lastig haalbaar lijken. Daar kun je vervolgens mee aan de slag gaan. ‘Gewoon’ doen. En maar zien hoe ver je komt. Je ergens in verdiepen en/of iets bouwen kan veel voldoening geven, ook wanneer je er niet de beste in wordt. Ieder op zijn of haar eigen niveau. Sommigen zullen het samen willen doen en anderen liever alleen. Máár gaat me dat ook gelukkig maken? Want dat moet. Dat moet van m’n ouders, van school, van de media …. Van wie eigenlijk niet? Dat zal ik je vertellen: Van je trainer of coach hoef je níet gelukkig te worden. Die wil alleen maar dat je beter wordt (om welke reden dan ook). Ongemerkt is deze figuur daarmee een van de weinigen die jou niet belast met gelukkiger moeten worden. Heel goed.

Weet je waar ik ooit gelukkig van werd? Van m’n eerste spijkerbroek. Die kreeg ik pas in de 2e klas van de middelbare school na veel pesterij en veel strijd. Een Levi’s. Wat was ik gelukkig. En dat zonder dat iemand mij vertelde ‘als je maar gelukkig wordt’. Nog sterker, het was veel meer een ‘vooruit maar’ en ‘naar opa en oma doe je een andere broek aan’. Dat was in 1969. Een tijd waarin de meeste ouders absoluut niet konden volgen welke kant hun kinderen opgingen (Beatles, Stones, lang haar, spijkerbroeken, vrijheid!,……).

Misschien lijkt de huidige tijd wat dat betreft, en voor het eerst in bijna 50 jaar, wel op de tijd van de jaren ’60 en ’70. Ouders konden het niet meer volgen. Net als nu. Ouders worstelen vaak zelf extreem met de behoefte om gelukkig te worden (ergens in een krant las ik zelfs ‘wanhopig’). Ze hebben zelf geen idee hoe om te gaan met de mogelijkheden van on-line zijn. Laat staan dat ze weten wat goed is voor hun kinderen.

Of het met mij en mijn generatie goed is afgelopen? (Voordat het echt afgelopen is trouwens). Ik denk met de meesten wel. Maar ja, wij hoefden ook niet verplicht gelukkig te worden….

Rob Franse, 17 januari 2018