Maand: november 2017

En áls je al advies wilt, van wie wil je dat dan? Ik sprak een oude vriend, huisarts in ruste, die mij vertelde dat zo’n 35 jaar geleden de meeste patiënten gewoon aan hem kwamen vragen wat ze aan hun kwaal moesten doen. En wat ze hadden. Ze luisterden en volgden zijn advies op. Ik herkende dat wel. Ik was in die tijd vestigingsmanager bij een bank. Ook ik kreeg klanten die stomweg kwamen vragen wat wijsheid was in hun situatie. Ze luisterden en volgden m’n advies op.

Zo’n 20 jaar geleden had ik een buurvrouw, gewoon gemiddeld ontwikkeld, die naar aanleiding van een referendum over Europa zei “ik snap het natuurlijk wel…..”. Ik was verbijsterd door deze onbewust onbekwame reactie. Zij was een voorbeeld van wat er in redelijk korte tijd (15 jaar?) was veranderd. ‘Denken iets zelf te begrijpen wat voor de meeste deskundigen al zeer moeilijk is’.

Zowel mijn vriend de huisarts als ik kwamen weer wat later patiënten en klanten tegen die kwamen vertellen in plaats van vragen. Een voorzichtige vraag van onze kant werd al vaak met de nodige scepsis begroet.

Inmiddels schijnen er vele studenten te zijn (en niet alleen zij helaas) die menen dat ze alles zelf kunnen. Of moeten kunnen. Google is inmiddels een toverwoord. Zelf kennis vergaren, zonder deze aan anderen te toetsen, en dat voor waar aan te nemen.

Zijn we dan zoveel wijzer en zelfstandiger geworden in amper 40 jaar? Volgens mij is het tegenovergestelde eerder waar. En dat zit ‘m vooral in het volgende: Doordat je niet meer luistert naar anderen, kunnen die anderen jou ook niet vragen of je het echt begrepen hebt. En doordat je dat steeds verder ontwent ga je het als vanzelf zien als vervelende controle vragen. Die wil je niet, deels uit angst om als dom over te komen. Bovendien: je hebt toch ook de gelegenheid om zelf dingen snel en simpel op te zoeken? Zonder vervelende vragen?

Er is inmiddels een heel aantal partijen van wie je zéker geen advies wilt. Dat is vaak iets zeer onbewusts en dat maakt het nog enger. Ik snap dat je kritisch bent over reclame uitingen en sceptisch bent over uitspraken van politici. Heel goed zelfs. Toch is het verstandig om wel even te luisteren. Ik snap dat je kritisch bent over sommige wetenschappers en over sommige ‘deskundigen’, maar toch, luisteren kan geen kwaad. Luisteren naar mensen uit een ander sociaal milieu, mensen die een (ander) geloof aanhangen, mensen met een andere huidskleur is dan waarschijnlijk helemaal een stap te ver. En denk er om, dat doe je vaak onbewust.

Ook jij bent onzeker, ook jij wilt liever bevestiging dan commentaar.

Maar waar is heden ten dage het goede gesprek gebleven? Het gesprek met anders denkenden? Met mensen die van vele zaken meer weten dan jij? (en dat zijn er veel hoor). Ben je wel in staat om te luisteren en om jouw kennis (of is het mening?) te toetsen aan mensen die meer weten dan jij?

Steeds vaker vraag ik, ook en vooral aan jonge mensen, hoe iets is. Wat ze doen. Waarom dat goed is. Waarom het zo is. Waarom het zo werkt. En iedere keer blijkt diegene die ik een vraag stel blij verrast dát ik hem of haar iets vraag. Dat ik iets vraag. Dat we tot een gesprek komen….. Een gesprek!

Misschien wel het meest grappige: Nadat ik eenmaal zo’n gesprek met iemand gehad heb, is de kans groot dat hij, zij of ik nog eens bij de ander terugkomt. Met een vraag om advies……..

Zou het zo kunnen zijn dat je wel degelijk advies wilt, maar dat er eerst een grote mate van vertrouwen moet zijn? Vertrouwen wat er tegenwoordig niet zomaar meer is? (terecht of niet). En misschien nog wel belangrijker: Er zelfvertrouwen moet zijn om vragen te stellen?

 

Rob Franse, 21 november 2017

Dat is dom én het is nergens voor nodig. Ik zal het simpel proberen uit te leggen.

We leven in een Westerse wereld die geheel overheerst wordt door liberale coalities met een rechts accent. Zowel het communisme/socialisme als het fascisme/ultranationalisme zijn niet in staat om te winnen van zeg maar de VVD in Nederland, het CDU in Duitsland of de Tories in Groot-Brittannië. En ja, dat schrijf ik zeer gechargeerd op. Dit om aan te geven dat er maar 3 echt grote stromingen bestaan: Socialisme, Liberalisme en Fascisme. Al het andere is daar min of meer van afgeleid (waarbij de meesten van ons dat natuurlijk zullen ontkennen omdat het allemaal een heftige bijklank heeft).

Diezelfde Westerse wereld kun je qua inwoners verdelen in de 1% superrijken, 19% elite (globaal iedereen in Nederland met een gezinszinkomen van 80.000 Euro of meer), 60% middenklasse en 20% onderkant (excuus, ik weet geen beter woord). Ik heb het dan niet alleen over verschillen in inkomen, en vaak ook vermogen, maar vooral over groeiende (!) verschillen in kansen en perspectief voor henzelf en hun kinderen. Maar er is denk ik iets wat nog veel erger is: Het gevoel (….) er niet bij te horen, geen (eerlijke) kansen te hebben, niet mee te mogen doen en groei waar je niet in deelt. Kortom: Een steeds duidelijker wordende tweesporensamenleving.

Wanneer ik dat zo opschrijf dan denk ik bij mezelf dat tenminste 80% van de bevolking (dus) redenen heeft om links te stemmen. Links omdat links staat voor een eerlijkere verdeling van de welvaart en kansen. Waarom gebeurt dat dan niet? Ik denk dat er tenminste 2 hele goede redenen voor zijn. Ten eerste bestaat bijna overal de leiding van links uit de elite waar je juist tegen zou willen stemmen. En ten tweede is juist dat stuk elite bezig om “het volk te verheffen”. Denk daarbij aan de aandacht die uitgaat naar vluchtelingen, milieu, transgenders, discriminatie en wat al niet meer. Dat is niet (!) denigrerend bedoeld maar veelmeer een vaststelling. “Links” houdt zich vooral bezig met de wereld mooier/beter maken, waar rechts liberaal zich vooral concentreert op belangenbehartiging van de economie. Dat op zich is prima, maar de voordelen daarvan komen wanneer je daar niet echt iets aan doet automatisch (!) terecht bij de elite. Het is niet anders.

Links, wat een tegenwicht zou kunnen bieden tegen dit automatisme van een scheve verdeling, stomweg door de economie te omarmen maar tévens te zorgen voor eerlijkere verdeling, is echter met vele andere zaken bezig. En dat vaak op een moraliserende en betweterige toon. Daardoor raakt links vanzelfsprekend veel aanhang kwijt aan nationalistische denkers (vaak ten onrechte populistisch genoemd; of extreem rechts).

(Rechts) liberaal hoeft daardoor vervolgens niets anders te doen dan de verstandige hoeder te zijn van onze economie (en de elite) en te wijzen op het gekrakeel tussen de flanken. Stem op ons, want anders……. En natúúrlijk willen zij ook een goed milieu, eerlijke verdeling etc. …….. Dus pakken zij ook een flink deel van de potentiële links-stemmers.

Of ik, horende bij de elite, het erg vind dat links het niet beter doet? Een beetje wel ja. Het zorgt voor een zorgelijke ongelijkheid, boosheid en tweedeling. En dat is voor niemand goed.
Dus hoop ik nog steeds op realistische en goede partijen aan de linkerkant. Het zal bijvoorbeeld vele redenen wegnemen om nationalistisch te stemmen. En, wanneer je daardoor tot een eerlijkere verdeling komt, veel andere problemen bijna automatisch wegnemen. Wanneer iedereen vindt dat hij of zij het best goed heeft, zijn of haar eerlijke deel krijgt én eerlijke kansen krijgt dan is zomaar een groot deel van de problemen als discriminatie, extremisme etc. snel opgelost. Mensen die het goed hebben en er bij horen hebben namelijk zelden extra steun en aandacht nodig……….

Maar goed, als schrijver ben ik natuurlijk een ernstig gemakzuchtige elitair die niet met z’n poten in de klei staat en al helemaal geen politicus is. Het is ook maar zeer de vraag of ik het als verstandige en rationele linkse politicus wel zou redden.

Rob Franse, 17 november 2017