Al zeker een week lang erger ik me aan bijna alle informatie over de vluchtelingencrisis. En ik kwam er maar niet achter wát me zo ergert. Toch is dat voor mij een noodzaak: het begrijpen. Maar inmiddels denk ik te begrijpen waar mijn denkfouten zaten.
Mijn ergernis betrof vooral de manier (!) waarop media, politiek en vele individuen meningen gaven over deze crisis. Meestal ging het slechts over één of een beperkt aantal aspecten. Vaak over zorgen die hieromtrent leven. En over het sturen van de mening van anderen door met name media, politici en actiegroepen. Al te vaak op een minder fraaie manier.
Die ergernis is niet zomaar over. Echter, door te kijken vanuit verwondering (en veel lezen en luisteren) kom ik op iets wat wel eens de reden zou kunnen zijn voor zowel mijn ergernis als voor de “domheid” van veel van de discussies. En dat is dat wij zelf niet weten waar we voor staan!
Dat is heel merkwaardig. Anderzijds is het een logisch gevolg van onze manier van leven sinds de val van de muur (ja, dat was in 1989…….). Tussen 1945 en 1985 hebben we Europa weer opgebouwd. Denk aan het oprichten van de EU, denk aan de protestgeneratie, denk aan kansen voor iedereen, denk aan de ontzuiling, denk aan “de bevrijding” van Oost-Europa. Vanaf 1990 zijn we gaan potverteren op een onwaarschijnlijke manier. We hadden geen vijand meer en we hadden onze wereld zo gevormd dat alles voor iedereen altijd mogelijk was (veelal op een zeer onverantwoordelijke manier). Wij hadden overal recht op!
Maar waar was deze weelde op gebouwd? Een makkelijk antwoord is “op krediet”. En dat is deels waar. Maar daar onder of daar achter was iets veel belangrijkers. Iets wat zo belangrijk was dat we er vele oorlogen voor gevoerd hebben. Te beginnen met de Franse Revolutie. Dat zijn de waarden waarop Europa uiteindelijk gebouwd is: Burgerzin, gelijkheid, solidariteit, vrijheid, vrede en democratie (aldus Jonathan Holslag van de Vrije Universiteit van Brussel). Maar wist jij dat? Realiseer(de) jij je dat bij het lezen, luisteren en voeren van discussies over deze vluchtelingencrisis? Ik denk zo maar van niet. En dat is logisch, want bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, politici, media zijn daar -ook weer met name sinds 1989- nauwelijks meer mee bezig (de goeden daargelaten). Men is bezig met vooral meer macht en meer weelde.
De vanzelfsprekendheid, de hang naar macht en weelde, en het vergeten van kracht, persoonlijke ontwikkeling en onze gezamenlijke waarden hebben ons eerst in een sluipende ongemakkelijkheid gebracht en zijn naar mijn mening nu de belangrijkste oorzaak waarom we de vluchtelingencrisis zo dom voeren. Zo dom!
Mijn voorstel:
- Bekrachtiging van onze gezamenlijke waarden (als mensen en als staten). Dat bindt ons. Dat zijn wij.
- De waarden zijn: Burgerzin, gelijkheid, solidariteit, vrijheid, vrede en democratie (lijkt mij een goed plan om ze nog eens heel mooi te formuleren en te definiëren)
- En pas dan praten we verder over de vluchtelingencrisis (dan kunnen we het direct ook hebben over onze eigen tekortkomingen)
Of zijn we al te laat? Neen, ik denk het niet. Maar het lijkt me ook dat we de schade niet verder moeten laten oplopen………. Dus nu direct beginnen zou zo’n slecht plan niet zijn. Lijkt mij ook beter dan het in brand steken van auto’s, het schreeuwen tijdens hoorzittingen en het bedreigen van bestuurders.
Kijk nog maar eens (goed) naar de musical (of de film) “Les Miserables”. Niet alleen erg mooie muziek maar ook iets over vrijheid, gelijkheid en broederschap.
Rob Franse, 27 oktober 2015