Na de laatste dagen rond kerst en de jaarwisseling weer heel veel gelezen te hebben van alles en iedereen met een mening, al dan niet beschouwend, kan ik maar tot één conclusie komen: We zijn zoekend.
En “zoekend” is iets heel anders dan zoeken.
Laten we eerlijk zijn. Zoekend heeft heel mooie kanten……mits omkleed door voldoende zekerheid. Zekerheid over veiligheid, voldoende eten, een dak boven je hoofd, inkomen of vermogen. Zekerheid over je werk, over je (nabije) toekomst, bij voorkeur zelfs over je gezondheid.
Maar zoekend met een tekort aan zekerheden? En wat is dat dan, dat tekort? Is dat hard te bepalen? Is dat iets wat over een seconde door een toevallige gebeurtenis zomaar weg kan zijn? Als we ons daarvan bewust waren, dan zou dat waarschijnlijk ondragelijk zijn. Gelukkig zijn we ons daar meestal niet, of slechts beperkt, van bewust. Een vorm van zelfbescherming wellicht.
Toch worden de laatste jaren (te) velen van ons door omstandigheden zich met regelmaat bewust van risico’s en onzekerheid. Het effect is bij de meesten van ons hetzelfde: We gaan (schijn) zekerheden inbouwen. Of maken ons zelf wijs dat we bepaalde zekerheden hebben. Of misschien wel nog vaker: We kijken voorlopig even de andere kant op. Vaak onder het motto “ik kan er toch niets aan veranderen” (wat meestal zoveel betekent als “ik wil er niet over nadenken”). Soms gaat het zelfs gepaard aan het leven in schijnwerelden, zoals facebook. Niets mis aan het leven in een tijdelijke (!) schijnwereld zoals je vakantie, maar om dat een heel jaar te doen?? En ja, een enkeling radicaliseert zelfs…
En ik? Ik ben zoekend. Ik ben m’n hele leven al zoekend. Het is een deel van mij. En meestal voelt dat goed. Wellicht doordat ik van tijd tot tijd ook iets vind J.
Is dat een overdreven zelfvertrouwen? Of het hebben van de luxe van voldoende zekerheid? Of een groot bewustzijn aangaande de vele onzekerheden in dit leven?
Waarschijnlijk is het van alles wat.
Bewust van m’n zekerheden en levend in luxe mag ik dus één ding absoluut niet doen: Met veel aplomb zeggen dat het allemaal wel mee valt.
Dus: Het valt niet mee, zoekend zijn!
Ik werd me daar onlangs van bewust toen ik me inschreef bij het UWV. Niet zo zeer de eindeloze hoeveelheid invuloefeningen, maar vooral de toon van het UWV is iets, wat het midden houdt tussen “U hebt plichten, u werkloze, welke hard gecontroleerd gaan worden. En de verantwoordelijkheid voor het vinden van werk ligt bij u, u, en niemand anders dan u!” en “Ja hoor eens, hoe het allemaal werkt weten wij natuurlijk ook niet. De politiek he”.
Nu zul je maar 38 jaar oud zijn, vader van 3 opgroeiende kinderen, werkeloos, partner ziek, hulpbehoevende ouders hebben etc.
En noch van het UWV, noch van de gemeente, noch van de rijksoverheid enige vorm van een begripvolle arm ervaren die je op z’n minst het gevoel geeft dat “wij, de mensen” er zijn om jou te helpen.
Zoekend is mooi voor een reiziger op zoek naar nieuwe horizonten, voor een dichter op een terras op zoek naar de juiste woorden. En ja, ook voor mij. Meestal…….
Toch kijk ik nu, precies een maand na mijn afscheid van een goed werkgever, al anders naar “zoekend”. En ontstaat er langzaam maar zeker steeds meer weerstand tegen een ieder die iets roept als “leer er maar mee leven” of “het is jouw verantwoordelijkheid”.
Ja, tegen mij mag je dat roepen. Maar tegen iedereen in deze maatschappij? Ook tegen al die mensen voor wie het geluk toch altijd harder loopt? Die net niet die geweldige vermogens hebben die jij wel hebt?
Amper een maand als werkloze/rentenier/vroeg gepensioneerd/hoe je het ook wilt noemen, in ieder geval veel minder geleefd door wat er dagelijks moest in mijn werk, raak ik er steeds meer van overtuigd dat we vaak veel te lichtzinnig met begrippen als “zoekend” en “onzekerheid” omgaan.
Zoekend met meer onzekerheden lijkt ons voorland te zijn. Het is niet anders. En ja, daar moeten we mee leven.
Maar laten we daar waar mogelijk geen (verworven) zekerheden zo maar overboord gooien.
En bovenal, zeker waar mensen en de maatschappij zoekend zijn, een betrouwbare arm aanbieden! Het kost wat meer tijd, het is niet zo makkelijk als je verschuilen achter regels en digitalisering, het lijkt misschien ook minder efficiënt, maar samen zoeken is altijd makkelijker dan alleen.
En samen betekent dus met (!) andere mensen. Daar begint het . Niet met regels, digitalisering, invuloefeningen en wat dies meer moge zijn.
Mens, durf te leven. Mens, durf mens te zijn, naar je zelf en (!) naar anderen. In welke omstandigheid dan ook.
Ik probeer daar waar mogelijk die arm te zijn (vastzittend aan een brede schouder). Try me.
Rob Franse, 11 januari 2015